بعد از برگزاری همهپرسی ایتالیا درباره تغییر قانون اساسی این کشور که به استعفای ماتئو رنتسی، نخستوزیر ایتالیا انجامید، بسیاری از رسانههای جهان نسبت به آینده ایتالیا و اتحادیه اروپا هشدار دادهاند.
رنتسی پیشنهاد داده بود که سنای ایتالیا از اختیارات کمتری برخوردار باشد، چنانکه دولت بتواند سریعتر قوانینی را به تصویب پارلمان ایتالیا برساند و به این ترتیب دولتها در ایتالیا از ثبات سیاسی بیشتری برخوردار شوند. نخستوزیر ایتالیا با برگزاری این همهپرسی سرنوشت سیاسی خود را هم به رأی گذاشت.
چکیدهای از تفسیرهایی که درباره این رویداد سرنوشتساز در رسانههای خبری جهان منتشر شده است:
ایتالیا
- روزنامه لا استامپا:
رأی ایتالیاییها اعتراضی بود به سیستم حاکم (…) انبوهی از مردم، دریایی از مردم که اعتمادشان را از دست دادهاند پیروز همهپرسی [یکشنبه ۴ دسامبر] بودند. آنها از روی یک ندای درونی و به خاطر یک اعتقاد قلبی که در خارج از مرزهای ایتالیا کسی هست که مسئول مشکلات آنهاست، در همهپرسی شرکت کردند و به طرح دولت برای تغییر قانون اساسی رأی مخالف دادند. مردم به دنبال کسی میگردند که بتوانند مسئولیت بیکاری فراگیر و نبود چشمانداز امیدبخشی از آینده را متوجه او کنند. از روی «چشم و همچشمی» یا به یک تعبیر «حسادت اجتماعی» و به این دلیل که وضع بانکهای ایتالیا بیثبات است، همه تقصیرها را به گردن اتحادیه اروپا، این قدرت بزرگ انداختند. هر کس که به این موج بزرگ نارضایتی اجتماعی پیوست، دلیلی برای خودش داشت. اعتراض به سیستم حاکم اما مخرج مشترک همه این اعتراضات بود و همین اعتراض به سیستم حاکم است که ایتالیا را به کشورهای دیگر اتحادیه اروپا و به طرفداران «برکسیت» و به رأیدهندگان به ترامپ پیوند میدهد. دشوار بتوان این اعتراض گسترده را به مجرای درستی انداخت.»
- لا رپیوبلیکا:
هرگز در ایتالیا دولتی مانند دولت رنتسی موفق نشده بود که اصلاحات بزرگی در مدتی به این کوتاهی اجرایی کند. دولت رنتسی کمی بیش از ۱۰۰۰ روز بر سر کار ماند. از سال ۱۹۴۸ تاکنون هرگز دولتی در ایتالیا موفق نشده بود که از مرز ۴۰ درصد آرا برای حزبش عبور کند. به همین دلیل اگر یک عامل سوم را در نظر نیاوریم، نمیتوانیم به سادگی شکست بزرگ رنتسی در همهپرسی اینالیا را توضیح دهیم: هرگز هیچ دولتی در ایتالیا موفق نشده بود فراتر از مرزهایی مرسوم بین احزاب سیاسی مردم را زیر یک سقف گرد بیاورد: ضدیت با رنتسی. از راست افراطی تا چپ افراطی همه با او مخالف بودند.
- کوریره دلا سرا:
نتیجه همهپرسی را نمیشد به سادگی حدس زد. اشتباه رنتسی فقط این نبود که همهپرسی را با سرنوشت سیاسیاش گره زد. برگزاری این همهپرسی یک اشتباه بود. برگزاری همهپرسی یک الزام قانونی نبود. با اینحال رنتسی منتظر نماند که اپوزیسیون برای برگزاری این همهپرسی پا پیش بگذارد. او ابتکار عمل را به دست گرفت با این امید که بتواند نقطه ضعفش را جبران کند و نقطه ضعف او هم این بود که هرگز در یک انتخابات پیروز نشده بود. باید تفاوت قائل شد بین برگزاری همهپرسی قانون اساسی و دستاوردهای دولت رنتسی در مقایسه با اپوزیسیون.
اسپانیا
- الپائیس:
دهنکجی ایتالیاییها به ماتئو رنتسی. نخوت برگزاری یک همهپرسی چند معنایی سرنوشت نخستوزیر ایتالیا را تغییر داد.
بریتانیا
- فایننشال تایمز:
ناآرامی و بیثباتی در بازارهای مالی اتحادیه اروپا یکی از پیامدهای شکست ماتئو رنتسی در همهپرسی ایتالیاست. ایتالیا سومین کشور بزرگ اتحادیه اروپاست و بیثباتی مالی در این کشور، بر کشورهای دیگر اتحادیه اروپا اثر میگذارد.
- تایمز:
حرکت ارتجاعی بر ضد سیستم حاکم در سراسر جهان غرب، [از جمله همهپرسی ایتالیا] بازارهای مالی و پایتخت کشورهای اتحادیه اروپا را مانند موجی درمینوردد.
- گاردین:
نتیجه همهپرسی ایتالیا برای نهضت پنج ستاره و لیگا نورد در این کشور ثمری نخواهد داشت. مشخص است که هیچدام از ایتالیاییهایی که در همهپرسی با تغییر قانون اساسی مخالفت کردند، در انتخابات پارلمانی این کشور از هیچکدام از دو حزب راستگرای یاد شده حمایت نمیکنند.
هلند
- تلگراف:
شکست دولت رنتسی در همهپرسی ایتالیا، اتحادیه اروپا را در بنبست قرار داده است. قدرت تصمیمگیری و قدرت عمل در چنین شرایطی به معنای انتگراسیون سیاسیست. این نکته را بسیاری از دولتهای کشورهای اتحادیه اروپا نمیتوانند به مردم تفهیم کنند.
آمریکا
- واشنگتنپست:
طبقه حاکم در اروپا در مخمصه قرار گرفت. شامگاه یکشنبه [ ۴ دسامبر] آنها یک بار دیگر از نهضت ضد نخبگان در اروپا شکست خوردند.
بیشتر بخوانید: