«اگر سردار سپاه یا نیروی انتظامی هستید، اگر با سردار دکتر قالیباف یا سردار طلایی رفاقتی دارید، اگر به دنبال پول بی دردسر هستید، اگر مورد تایید نیروی انتظامی هستید، خیابان های تهران به شما اجاره داده می شود.»
این متن پیشنهادی نگارنده برای اطلاعیه اجاره رسمی خیابان های تهران به گروهی از افراد است که مجری طرح پارکبان هستند. طرحی که در چند سال اخیر در خیابان های تهران در حال اجراست و معابر شلوغ شهر را در اختیار افراد مجهول الهویه و ناپیدایی قرار داده است که این روزها هر راسته خیابانی را به یک یا چند نفر به صورت روزانه اجاره می دهند.
کافی است برای هر کاری با خودروی شخصی وارد خیابان های شهر شده و نیاز به محل پارک در کنار گذرگاه ها را داشته باشید، هنوز ار خودرو پیاده نشده با فردی مواجه می شوید که دسته قبضی در دست دارد و مطالبه پول می کند. مبالغی که بدون مبنای روشن دریافت شده، عموما قبضی صادر نمی شود، و ارتباط مستقیمی هم با میزان زمان توقف شما در آن محل ندارد؛ تنها با یک گفتگوی چند ثانیه ای مبالغی از 500 تا 2،000 تومان برای هر خودرو دریافت شده و پارکبان به سرعت سراغ خودروی بعدی می رود.
از تابستان سال 1388 شهرداری تهران پدیده جدیدی به نام پارکبان را معرفی کرد، افرادی که با یک قبض در دست قرار بود استفاده از حاشیه خیابان ها برای پارک خودرو را ساماندهی کرده و ضمن کسب درآمد برای شهر، خود نیز از محل این شغل پر زحمت گذران زندگی کنند. اینک طرح پارکبان در برخی شهرهای دیگر نیز اجرا می شود اما همه تلاش ها برای رفع آسیب های ناشی از اجرای آن ناکام مانده و از شهروندان گرفته تا پارکبان ها ناراضی هستند. گویا در این میان تنها شرکت های پیمانکاری که هیچ نقش و فعالیتی در این میان ندارند بیشترین سود را دریافت کرده و برنده میدان مبارزه روزمره خودروها و پارکبان ها هستند.
اسلامی مدیرکل اجرایی سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری تهران در سال 1388 در مصاحبه ای با همشهری آنلاین می گوید که پارکبان‌ها را سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری تهران سازماندهی می کند و روند انتخاب آنها بر اساس مناقصه و از طریق شرکت راه‌گشای بنیاد تعاون ناجا است. طرف های مناقصه باید مورد تایید نیروی انتظانی نیز باشند. (1) به این ترتیب از همان ابتدا خیابان های شهر در واقع به شرکت وابسته به نیروی انتظامی اجاره داده شده که براساس مناقصه آن را به پیمانکارهای مورد تایید خود واگذار کند. در ادامه این روند هر کدام شرکت های پیمانکار که در فضایی کاملا بسته و بدون اعلان عمومی برنده این نوع مناقصه ها هستند، هر بخش از خیابان را به افرادی اجاره می دهند. میزان این اجاره ها ارتباط مستقیمی با شلوغی و حجم رفت و آمد در خیابان دارد و به مبلغ روزانه بیش از 200،000 تومان هم می رسد. (2) (3)
طرح پارکبان (اجاره خیابان های تهران) که در ابتدا با سر و صدای فراوان و به عنوان رافع معضل پارک و البته ایجاد اشتغال شروع شد، اینک به معضلی برای شهروندان بدل شده اما منافع نیروی انتظامی مانع از هر نوع اصلاح در این وضعیت است. در سالهای اخیر اغلب تلاش ها برای نصب دستگاه های پارکومتر با شکست مواجه شده و شهرداری تهران نیز در ادامه تمایلی به پیگیری مکانیزه کردن دریافت هزینه پارک ندارد. به نظر می رسد که سردار دکتر قالیباف دلیلی نمی بیند تا حامیان قدرتمند خود را از این منبع مالی محروم نماید. بر اساس یافته های یک تحقیق توسط شرکت مطالعات حمل و نقل و ترافیک تهران در سال 1387 روزانه 27،466،696 خودرو در چرخه حمل و نقل شهر فعال بوده است (4) ، یک محاسبه ساده نشان می دهد که تنها اگر 1% این تعداد خودرو مایل به پارک در حاشیه خیابان هایی باشند که تحت کنترل پارکبان ها است و به ازای هر ساعت فقط 3،000 ریال دریافت شده باشد، مبلغ دریافتی در هر ساعت بالغ بر 82 میلیون تومان می شود و چنانچه این فعالیت تنها در 8 ساعت از روز جریان داشته باشد، به طور متوسط روزانه 656 میلیون تومان درآمد از فعالیت پارکبان ها حاصل می شود.
واقعیت های عینی زندگی در تهران نشان می دهد که تعداد خودروهایی که ناکزیر به پرداخت هزینه پارکبان هستند بسیار بیشتر از 1% و تعداد ساعات کاری پارکبان ها نیز بیش از 8 ساعت است و بدین ترتیب روشن می گردد که شرکت وابسته به بنیاد تعاون نیروی انتظامی و شرکت های پیمانکار دست دومی که در این چرخه حضور دارند، بر چه سفره پر بهایی چنگ انداخته اند. با همین محاسبات ساده است که چگونگی رفتار سرداران حاکم بر شهرداری تهران قابل تفسیر می شود. (5)
شهروندان هر روزه درگیر مشکل ترافیک، آلودگی هوا و پارک خودرو هستند، و مدیران شهرداری هم به ظاهر مصمم به حل مشکل، اما اقداماتی ساده همچون نصب سیستم های مکانیزه دریافت هزینه پارک حاشیه خیابان ها، سالها عملی نمی شود. در حالی که سردار دکتر قالیباف شهردار تهران و حامیان وی در شورای شهر از لزوم مدیریت یکپارچه شهری و در اختیار گرفتن مدیریت همه فعالیت های شهر صحبت می کنند (6)، انجام صحیح وظایف موجود نیز به دلیل رعایت مصالح همقطاران سابق و به ضرر شهروندان تعطیل شده است. بنابراین اگر در آینده اطلاعیه رسمی “اجاره خیابان های تهران به بالاترین قیمت” منتشر شد، باید آن را به فال نیک گرفت چرا که می توان امید داشت دست کم میزان درآمد حاصل از آن روشن شده و شاید صرف بهبود و توسعه شهر گردد.
پی‌نوشت:
1) به پارکبان‌ها گفته‌ایم در هر صورت حق با مردم است
2) کار از پارکبان، درآمد از پیمانکار شهرداری
3) قیمت پارکبان ها افزایش یافت ، مدیریت شهر تهران چه می کند؟
4) تحلیلی ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮی در آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮداری تهران
5) حدود 600 نفر از مدیران شهرداری تهران بازنشستگان انتظامی هستند
6) تمام کارهای خدماتی به مدیریت شهری واگذار شود
لینک مطلب در تریبون زمانه
