سعید مهدیون، معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی به خبرگزاری مهر گفته است که شورای عالی فضای مجازی در آخرین جلسه‌ای که برگزار کرده، تعیین مقرراتی برای چگونگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و توئیتر را به مرکز ملی فضای مجازی سپرده است.

مرکز ملی فضای مجازی مقرارتی برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تعیین می‌کند
مرکز ملی فضای مجازی مقرارتی برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تعیین می‌کند

به گفته سعید مهدویون موضوع چگونگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی اکنون در حوزه معاونت ارتقای فضای مجازی مرکز ملی قرار دارد.

معاونت ارتقای فضای مجازی قرار است طرحی را برای تنظیم مقررات استفاده از شبکه‌های اجتماعی تدوین کند. آنگاه این طرح برای بررسی نهایی به شورای عالی فضای مجازی سپرده می‌شود.

سعید مهدیون، معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی
سعید مهدیون، معاون تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی

دوشنبه ۹ دی ۱۳۹۲، علی جنتی، وزیر ارشاد و فرهنگ اسلامی تلویحاً گفته بود که احتمال دارد از برخی شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک رفع فیلتر شود. عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اینترنتی اما به گفته‌های علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره احتمال رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان داد و از او خواست که به جای رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی، سرویس‌های داخلی را تقویت کند.

در سال ۱۳۸۸ قانون جرایم رایانه‌ای برای تعیین فعالیت‌های اینترنتی که جرم محسوب می‌شوند به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. سپس کمیته‌ای با مشارکت وزارت اطلاعات، ارشاد، آموزش و پرورش، صدا و سیما، ارتباطات و سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل شد تا درباره فیلترینگ سایت‌ها تصمیم‌گیری کند. همزمان با اوج‌گیری نهضت سبز و اعتراضات مردمی، برخی از وبلاگ‌نویسان و روزنامه‌نگاران به اتهام نوشتن مقالاتی در وبلاگ‌ها و سایت‌ها دستگیر شدند و به اتهاماتی مانند توهین به افراد و «مقدسات» یا افشای اسرار و اسناد دولتی محاکمه و مجازات شدند.

مرکز ملی فضای مجازی
مرکز ملی فضای مجازی

«کمیته تعیین مصادیق» در دی‌ماه ۱۳۸۸ فهرستی از اعمال مجرمانه در شبکه اینترنت را ارائه داد. این فهرست در پنج فصل در بخش‌های «محتوای خلاف عفت و اخلاق عمومی، محتوی علیه مقدسات، محتوی علیه امنیت و آرامش عمومی، محتوی علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی و محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای و سایر جرایم» تهیه شده بود.

از جمله موارد ممنوع‌شده در این قانون انتشار فیلترشکن یا آموزش عبور از فیلترینگ است. یکی دیگر از مصداق‌های جرم در ایران، لینک دادن به سایت‌هایی است که از نظر حکومت ایران محتوای مجرمانه دارند.

عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اینترنتی
عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اینترنتی

اکنون چهار سال پس از تصویب این قوانین بازدارنده و محدودکننده، مقامات جمهوری اسلامی در چگونگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی یک سیاست دوگانه و تبعیض‌آمیز را در پیش گرفته‌اند.

آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در فیسبوک و توئیتر حضور دارد و صفحه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در فیسبوک هم از صفحات پربیننده در این شبکه اجتماعی است. روزنامه کیهان نیز در طراحی سایت تازه‌اش امکان اشتراک‌گذاری محتوای صفحاتش با برخی شبکه‌های اجتماعی مانند گوگل‌پلاس را فراهم آورده.

افزون بر این، عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به خبرگزاری فارس گفته بود که فیلتر شدن نرم‌افزارهای خارجی مشابه وی‌چت (نرم‌افزارهایی مانند تانگو، وایبر، واتس‌آپ و کوکو) هم در دستور کار این کارگروه قرار دارد.

خرم آبادی دوازدهم دی‌ماه در گفت‌و گو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) نیز درباره فیلتر کردن وی‌چت و نرم‌افزارهای مشابه آن گفت: «این نرم‌افزار‌ها محتواهای مجرمانه بسیاری را رد و بدل می‌کنند و کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که وظیفه آن جلوگیری از انتشار محتوای مجرمانه است، به دلیل خارجی بودن مسئولان این شبکه‌ها امکان انجام وظایف قانونی خود را ندارد.»

در همین زمینه:

چالش‌های دموکراسی در عصر دیجیتال؛ در رادیو زمانه