[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20130409_EkranCinema_MojtabaYousefipour.mp3[/podcast]
این روزها نمایش عمومی فیلم «خلسه» ( Trance) تازه‌ترین ساخته دنی بویل، فیلمساز انگلیسی در سینماهای بسیاری از کشورهای جهان آغاز شده است. در اکران این هفته می‌پردازیم به معرفی این فیلم.
«خلسه» نمایش جهانی خود را از 27 ماه مارس در سینماهای انگلستان و ایرلند آغاز کرد و از هفته گذشته به شکل محدود در سینماهای آمریکای شمالی نیز روی پرده رفته است. این فیلم از اواخر ماه آوریل و هفته اول ماه مه در سینماهای دیگر کشورهای اروپایی نیز به نمایش درخواهد آمد.
دنی بویل در این تازه‌ترین ساخته‌اش سراغ یک تریلر سرشار از خشونت و سکس رفته است. سایمن یک دلال آثار هنری است که با همکاری یک گروه خلافکار، در طی برگزاری یک حراج در حراجکده‌اش تابلوی گران‌قیمتی اثر فرانسیسکو گویا، نقاش مشهور اسپانیایی را می‌دزدد. بعد از انجام موفقیت‌آمیز این سرقت، او که قصد دور زدن همدستان خلافکارش را دارد ادعا می‌کند بر اثر ضربه‌ای که به سرش وارد شده دچار فراموشی شده است. گروه خلافکاران که دنبال جایی می‌گردند که او در آنجا تابلو را مخفی کرده، سایمن را تحت فشار قرار می‌دهد و سایمن هم ناگزیر سراغ یک متخصص هیپنوتیزم می‌رود و تلاش می‌کند خاطرات فراموش‌شده‌اش را به یاد بیاورد.
«خلسه» بر اساس یک فیلم تلویزیونی به همین نام به نویسندگی و کارگردانی جو آهرن، محصول سال 2001 ساخته شده است. آهرن نخست در سال 1994 میلادی فیلمنامه این فیلم را برای بویل ارسال کرد و به او پیشنهاد ساخت آن را داد. اما بویل سراغ ساخت فیلم نرفت و هفت سال بعد خود آهرن فیلم را به شکل تلویزیونی ساخت. اکنون بعد از حدود دو دهه بویل بار دیگر سراغ این فیلمنامه قدیمی رفته و آن را جلوی دوربین برده است. در این بازسازی سینمایی، آهرن بار دیگر در مقام یکی از نویسندگان فیلمنامه ظاهر شده است و دنی بویل، فیلمساز انگلیسی بعد از بیش از یک دهه بار دیگر به سراغ جان هادج، نویسنده و بازیگر انگلیسی رفته است که در مقام فیلمنامه‌نویس در این پروژه با او همکاری کند. با به شمار آوردن یک فیلم کوتاه، این ششمین همکاری بویل و هادج در مقام کارگردان و فیلمنامه‌نویس است که در کارنامه خود فیلم «ترین‌اسپاتینگ»، یکی از شاخص‌ترین آثار این دو سینماگر را دارند.
دنی بویل،کارگردان برنده جوایز اسکار، گلدن گلوب و بفتا، فیلمسازی است که سعی دارد در هر ساخته تازه‌اش، فضا و ساختاری متفاوت را تجربه کند. برای همین در کارنامه او آثار متفاوتی به چشم می‌خورند، از درام عاشقانه «میلیونر زاغه‌نشین» تا فیلم علمی تخیلی و ترسناک «28 روز بعد»، از کمدی فانتزی «یک زندگی کمتر عادی» تا درام زندگی‌نامه‌ای «127 ساعت» و فیلم خشن و جنایی «ترین‌اسپاتینگ».
دنی بویل درباره انگیزه‌اش از ساختن فیلم در ژانرهای متفاوت می‌گوید: «فیلمسازی کاری بسیاری تکنیکی و پیچیده است. همیشه این خطر برای فیلمساز وجود دارد که فکر کند می‌داند چگونه باید فیلم بسازد و کار را خوب بلد است. جذابیت کار در این است که درحالی که با داستان و ساختن فیلم پیش می‌روی بتوانی آن را کشف هم بکنی. البته شما داستان و فیلمنامه را دارید و بازیگران را انتخاب می‌کنید، اما اینکه داستانتان را چگونه تعریف می‌کنید چیزی است که در روند ساخت فیلم، آن را کشف می‌کنید. برای همین تا آنجایی که ممکن باشد من سعی می‌کنم کاری کاملاً متضاد با آنچه پیشتر کرده‌ام انجام دهم. به این شکل شما کاملاً خالی و بی‌تجربه شروع می‌کنید و مانند این است که برای تماشاگرانتان و از طرف آنها فیلم را کشف می‌کنید. این برای فیلمساز و تماشاگر مثل یک سفر است و من این احساس را دوست دارم و بسیار بهتر از این است که احساس کنی همیشه می‌دانی چه کاری داری انجام می‌دهی.»
با آنکه بویل علاقه داشت که فیلمش را در نیویورک فیلمبرداری کند، اما مشغله او برای کارگردانی مراسم افتتاحیه المپیک لندن باعث شد که او مجبور شود فیلم را در انگلستان فیلمبرداری کند. فیلمبرداری فیلم در پائیز 2011 انجام شد و بعد از پایان فیلمبرداری، انجام مرحله پس از تولید به پس از خاتمه یافتن مسابقات المپیک موکول شد و با یک وقفه یک‌ساله، در پائیز 2012 بویل بار دیگر سراغ تکمیل مراحل پس از تولید فیلم و تدوین آن رفت. «خلسه» به علت داشتن صحنه‌های خشن و جنسی در بریتانیا با پروانه نمایش 15 سال به بالا و در آمریکا با پروانه نمایش «آر» یا 17 سال به بالا به نمایش در می‌آید.
برخی از منتقدان این تازه‌ترین ساخته دنی بویل را با یک تریلر جنایی دیگر در کارنامه فیلمسازی او یعنی «گور کم‌عمق» مقایسه کرده‌اند. علاوه بر نزدیکی ژانر دو فیلم، محوریت داستان بر سه شخصیت اصلی در هر دو فیلم یکی دیگر از دلایلی است که باعث می‌شود بسیاری با دیدن «خلسه» به یاد دیگر ساخته بویل بیافتند. خود بویل درباره این شباهت‌ها می‌گوید: «این یک داستان سه نفره است و خیلی کم فیلمنامه‌ای پیدا می‌شود که بر سه شخصیت بنا شده باشد، آن هم شخصیت‌هایی که شما نمی‌دانید به کدامشان می‌توانید اعتماد کنید. در “گور کم‌عمق” ما یک راوی داشتیم و از طریق او به داستان وارد می‌شدیم و بعدتر می‌فهمیدیم که او مرده است. در اینجا جیمز مک‌آووی راوی داستان است و به نظر می‌آید که او کسی است که قرار است شما را در طول فیلم راهنمایی کرده و همراه خود ببرد، شخصیتی است که شما با آن همذات‌پنداری می‌کنید اما جایی در می‌یابید که او آن چیزی نیست که شما انتظارش را داشتید.»
از دیگر ویژگی‌های این تازه‌ترین ساخته دنی بویل قرار گرفتن یک شخصیت زن در مرکز داستان است، چیزی که در دیگر ساخته‌های او بسیار به ندرت دیده شده است و شاید بتوان با کمی اغماض «خلسه» را اولین فیلم دنی بویل نامید که در آن یک شخصیت زن نقش محوری در داستان دارد. نقش اصلی فیلم را جیمز مک‌آووی، بازیگر اسکاتلندی بازی کرده است. در مقابل او وینسنت کسل، بازیگر فرانسوی فیلم‌هایی چون «نفرت» و «قوی سیاه» نقش سردسته گروه تبهکاران و روزاریو داوسون بازیگر فیلم‌هایی چون «سین‌سیتی» و «ساعت 25» نقش اصلی زن فیلم را بازی کرده‌اند. پیش از آغاز فیلمبرداری از بازیگرانی چون مایکل فاسبندر، کالین فرث و اسکارلت جوهانسون برای بازی در این نقش‌ها نام برده می‌شد.
«خلسه» تا اینجا در برخورد با تماشاگران انگلیسی موفق بوده و توانسته در هفته اول نمایش عمومی در رتبه سوم جدول فروش هفتگی سینماهای انگلستان قرار بگیرد. اما منتقدان نظرات متفاوتی درباره فیلم داشته‌اند و در مجموع آن را پسندیده‌اند. مت گلاسبی، منتقد «توتال فیلم» با دادن چهار ستاره به فیلم آن را اثری خوش ساخت خوانده و شروع فیلم را نفس‌گیر و عالی دانسته و دیدنش را به خوانندگان پیشنهاد می‌کند. فیلیپ فرنچ، منتقد «ابزرور» نیز تازه‌ترین ساخته بویل را اثری لذت‌بخش و پرپیچ و خم با شگفتی‌های بسیار برای تماشاگرانش معرفی می‌کند و فیلم را تحت تأثیر فیلم «کاندیدای منچوری» ساحته مشهور جان فرانکنهایمر می‌داند.
«خلسه» با زمان 101 دقیقه محصول سال 2013 کشور انگلستان است.
- پیش‌پرده «خلسه» ساخته دنی بویل