بابک مینا ـ در هفته‌ای که گذشت چند اعتراض پراکنده کارگری به وقوع پیوست و اخبار تعویق دستمزدها یا خطر بیکار شدن کارگران همچنان ادامه داشت. مسئله گرانی مرغ و تاثیرش بر زندگی کارگران و حوادث کاری از دیگر مسائل مورد بحث در این هفته بود.
در ماه رمضان همچنین ساعت کار کارمندان کاهش پیدا کرد، اما کارگران از این حق برخوردار نشدند. فتح‌الله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی کشور با انتقاد از این مسئله، عدم تخصیص سبدحمایتی به کارگران در ماه رمضان را از دیگر موارد تبعیض‌آمیز میان کارگران و کارمندان عنوان و گفت: «کارمندان دولت به مناسبت ماه رمضان، از انواع بن‌های حمایتی برخوردار شدند که این حمايت برای کارگران دیده نشده است.»
اعتراض‌ها و تعویق دستمزدها
روز یکشنبه هشتم مردادماه کارگران شرکت مخابرات آذربایجان غربی در برابر ساختمان اصلی مجلس تجمع کردند. به گزارش ایلنا، ۵۰ نفر از این کارگران در اعتراض به وضعیت نامشخص شغلی و همچنین عدم دریافت پنج ماه حقوق خود در مقابل مجلس تجمع کردند. یکی از کارگران معترض به ایلنا گفته است: « متاسفانه پنج ماه است که حقوق‌مان را پرداخت نکرده‌اند و این درشرایطی است که هنوز وضعیت بیمه و قرارداد ما مشخص نیست و ما را به امید اینکه شرایط کاری بهتر می‌شود، در محل کار نگهداشته‌اند.»
۱۵ ماه حقوق و چهار ماه بیمه سال جاری ۴۸ تن از کارگران کارخانه نقش ایران قزوین پرداخت نشده است. سید مجتبی رضوی، نماینده کارگران می‌گوید از سال ۸۳ این کارخانه به مرور دچار مشکلات مدیریتی می‌شود تا جایی که به تدریج تولید کارخانه متوقف می‌شود. در جریان خصوصی‌سازی این کارخانه بیش از هزار کارگر به تدریج از چرخه فعالیت خارج می‌شوند.
اصفهان با داشتن بیش از ۲۳۰ کارخانه معدن سنگ و بیش از هزار و ۸۰۰ کارخانه فراوری آن، بزرگ‌ترین تولید‌کننده سنگ‌های تزئینی کشور است، اما «افزایش هزینه‌های تولید، مالیات و پرداخت عوارض آلودگی، رکود در بزرگ‌ترین واحدهای تولید سنگ‌های تزئینی کشور را شدت بخشیده و امنیت شغلی ۲۰ هزار کارگر فعال در سنگبری‌های اصفهان را تهدید می‌کند». در محدوده محمود‌آباد ۳۶ کارخانه سنگ وجود داشت که حدود ۸۰۰ کارگر در آنها مشغول به کار بودند که با نیمه‌تعطیل شدن واحدها این کارگران هم بیکار شدند.
نان اصلی‌ترین خوراک کارگران، کشاورزان و اقشار محروم است. گرانی نان، سفره حداقل ۱۵ میلیون ایرانی را تهدید می‌کند. با این حال قیمت نان در چند سال گذشته، عملاً چهار تا پنج برابر شده است. در اواسط خرداد امسال نیز قیمت نان یک افزایش ۳۰ درصدی دیگر را تجربه کرد.
نصرالله دریابیگی، دبیر خانه کارگر استان مازندران نسبت به خصوصی‌سازی مجتمع دخانیات این استان هشدار داد. به گفته وی بیش از هزار کارگر رسمی و قراردادی در این کارخانه کار می‌کنند.
۱۱ مردادماه سال جاری (۱۳۸۱) حدود صد معلم زن پیش دبستانی در مقابل ساختمان مجلس تجمع کردند. معترضان با در دست داشتن پلاکاردهایی که روی آن نوشته شده بود «پنجره‌ها رو باز کن، عدالت رو نگاه کن»، «استخدام، استخدام حق مسلم ماست»، نمایندگان را مورد خطاب قرار دادند.
ناصر نبی‌پور، عضو هیئت مدیره مرغداران تخمگذار از خطر واردات بی‌رویه مرغ به کشور ابراز نگرانی کرد. وی گفت این واردات به زیان تولید‌کنندگان و در نهایت به ضرر کارگران خواهد بود.
گرانی مرغ یا نان؟ مسئله این است
در هفته‌ای که گذشت افزایش قیمت مرغ موضوع بحث اکثر رسانه‌ها بوده است. آیا این مسئله تاثیری بر زندگی کارگران نیز داشته است؟ ایلنا در گزارشی به نسبت مفصل در تاثیر گرانی مرغ بر زندگی کارگران تردید می‌کند: مرغ بیشتر کالای مصرفی طبقه متوسط است و جنجال بر سر گرانی آن پیامد قدرت رسانه‌ای این طبقه است. در این گزارش می‌خوانیم: «نان اصلی‌ترین خوراک کارگران، کشاورزان و اقشار محروم است. گرانی نان، سفره حداقل ۱۵ میلیون ایرانی را تهدید می‌کند. با این حال قیمت نان در چند سال گذشته، عملاً چهار تا پنج برابر شده است. در اواسط خرداد امسال نیز قیمت نان یک افزایش ۳۰ درصدی دیگر را تجربه کرد. در حالی که برخی مسئولان دولتی سعی می‌کردند در ابتدا، این مسئله را انکار کنند، در قدم بعدی، دلیل افزایش قیمت نان را خرید تضمینی گندم کشاورزان با قیمت بالاتر عنوان کردند.»
گزارش ایلنا سعی دارد بگوید جنجال بر سر گرانی مرغ تا حدود زیادی در طبقه متوسط و بالا ریشه دارد. طبقات پایین‌تر که رسانه‌ای در اختیار ندارند نمی‌توانند اعتراض خود را به گونه‌ای موثر سامان دهند.
حوادث کاری هنوز یکی از مهم‌ترین و فوری‌ترین مسائل کارگران ایران است. اگرچه این حوادث کم و بیش در اکثر مشاغل روی می‌دهد، اما براساس آمار کارگران ساختمانی بیشترین قربانیان حوادث کاری هستند.
از سویی دیگر اما نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه در مجلس می‌گوید: «با اینکه نان قوت غالب جامعه کارگری محسوب می‌شود و افزایش قمیت آن سفره ۱۵ میلیون ایرانی را تهدید می‌کند، اما حداکثر میزان افزایش آن ۳۰ درصد بوده است که در مقایسه با میزان افزایش قیمت مرغ، بسیار ناچیز محسوب می‌شود.»
این درست است که امکانات رسانه‌ای طبقه کارگر محدود است و اعتراض‌های طبقات بالاتر به گونه‌ای موثرتر شنیده می‌شود، اما باید توجه داشت طرح این نکته که «مرغ کالای مصرفی طبقه کارگر نیست»، خود می‌تواند دیدگاهی طبقاتی و ناعادلانه باشد. چرا این کالا را باید از سفره کارگران حذف‌شده در نظر بگیریم؟
جان کارگران بی‌اهمیت شده است
حوادث کاری هنوز یکی از مهم‌ترین و فوری‌ترین مسائل کارگران ایران است. اگرچه این حوادث کم و بیش در اکثر مشاغل روی می‌دهد، اما براساس آمار کارگران ساختمانی بیشترین قربانیان حوادث کاری هستند. اکبر شوکت، رئیس هیئت مدیره کانون کارگران ساختمانی می‌گوید: «متاسفانه بیش از ۴۷درصد حوادث شغلی کشور مربوط به حوادثی است که برای کارگران ساختمانی اتفاق می‌افتد و این میزان در مقایسه با میانگین جهانی حوادث ساختمانی در دنیا که ۱۷ درصد است، واقعيتی وحشتناک محسوب می‌شود.»
حوادث کاری هفته گذشته
کارگر۲۵ ساله‌ای در حین کار با دستگاه فرز بر اثر حادثه‌ای دچار خفگی شد و جان سپرد. به ظاهر در حین کار دستمال گردن او به دستگاه فرز گیر و او را خفه می‌کند.
انگشتان دست کارگر جوانی در چرخ گوشت صنعتی گیر کرد و قطع شد: «این پسر جوان در محل کار خود و داخل آشپزخانه مرکزی در حالیکه دو شاخه برق این چرخ گوشت هم چنان متصل به پریز برق بود مشغول تمیز کردن آن شد که ناگهان این وسیله به کار افتاد و دست راست او را به داخل این چرخ گوشت بزرگ کشید.»
یک کارگر ۲۰ ساله افغانستانی از طبقه هفتم ساختمانی در غرب تهران سقوط کرد. ایلنا می‌گوید این سومین حادثه ظرف دوماه اخیر در غرب تهران است که در رسانه‌ها منتشر می‌شود.
یک کارگر ساختمانی در شهر یزد بر اثر ریزش آوار در مدرسه خان جان خود را از دست داد. چهار نفر در این مدرسه مشغول مرمت بنا بوده‌اند که به دلیل ریزش ناشی از قدمت بنا، یک نفر جان خود را از دست می‌دهد.