اکبر فلاح‌زاده − هفته نامه “دی سایت” آلمان در یک گزارش اختصاصی از ملاقات‌های پنهانی مخالفان اسد در آلمان خبر می‌دهد. این ملاقات‌ها در یک ساختمان قدیمی به جا مانده از زمان پادشاهی پروس واقع در منطقه ویلمرزدورف در شهر برلین صورت می‌گیرد. برلین از لحاظ جغرافیایی با دمشق فاصله زیادی دارد، اما فردا که اسد سقوط کند معلوم خواهد شد که این ملاقات‌ها در تشکیل حکومت آینده چه اهمیتی داشته‌اند. این همه از یک “اتاق فکر” آب می‌خورد که از حالا دارد برای فردای بعد از اسد تصمیم می‌گیرد.
از ماه ژانویه در “بنیاد علم و سیاست” آلمان (SWP, Stiftung Wissenschaft und Politik) ) حدود پنجاه نفر مخالف سوری با خط مشی‌های گوناگون دور هم جمع شده‌اند تا برای بعد از اسد برنامه ریزی کنند.
پروژه مخفی “روز بعد” با همکاری “بنیاد علم و سیاست” آلمان و موسسه آمریکایی “صلح” (USIP) آغاز به کار کرده است. وزارت خارجه آلمان و وزارت خارجه آمریکا در زمینه‌های مالی، اخذ ویزا و پشتیبانی، تسهیلات لازم را فراهم می‌کنند. اما به نوشته “دی سایت” دست خودشان را رو نمی‌کنند و پنهانی عمل می‌کنند تا مخالفان شرکت کننده در این پروژه، عروسک خیمه شب بازی تلقی نشوند. کسانی از ارتش آزاد سوریه که علیه نیروهای حکومت اسد می‌جنگند، نیز با این اتاق فکر همکاری دارند.
پروژه مخفی “روز بعد” با همکاری “بنیاد علم و سیاست” آلمان و موسسه آمریکایی “صلح” (USIP) آغاز به کار کرده است. وزارت خارجه آلمان و وزارت خارجه آمریکا در زمینه‌های مالی، اخذ ویزا و پشتیبانی، تسهیلات لازم را فراهم می‌کنند. اما به نوشته “دی سایت” دست خودشان را رو نمی‌کنند و پنهانی عمل می‌کنند تا مخالفان شرکت کننده در این پروژه، عروسک خیمه شب بازی تلقی نشوند. کسانی از ارتش آزاد سوریه که علیه نیروهای حکومت اسد می‌جنگند، نیز با این اتاق فکر همکاری دارند.
هر چند جنگ داخلی در سوریه جریان دارد و اسد هنوز بر سر کار است، ولی اینجا دیگرکسی به این مرحله کاری ندارد و همه اسد را رفتنی تلقی می‌کنند وبرای بعد از سقوط او نقشه می‌کشند.
مسئله اساسی این است که انتقال از دیکتاتوری به دمکراسی چگونه سازمان دهی شود.
آلمان و تحولات سوریه
کمک گسترده آلمان‌ها در این زمینه نشان می‌دهد که آنها ظاهرا خیلی بیشتر از آنچه در ملاء عام نشان می‌دهند با موضوع سوریه و آینده آن مشغولند. با صرف هزینه‌های کلان عده‌ای از ژنرال‌ها‌ی سابق، متخصصان امور اقتصادی و حقوقی، و نمایندگانی از اقوام و ادیان مختلف، از جمله اخوان المسلمین، و همچنین ملی‌گرایان سکولار دور از انظار به برلین آمده‌اند. پنهانی بودن این سفرها نخست برای حفاظت مهمانان از شر دستگاه امنیتی سوریه صورت گرفته است. اما دلیل دیگر این بوده که آلمان‌ها انعطاف و قدرت مانور خود در صحنه دیپلماتیک به ویژه در برخورد با حامیان سوریه یعنی روسیه و چین را همچنان حفظ کنند. بنا به گزارش “دی سایت” بعد از آنکه روسیه و چین بار دیگر با استفاده از حق وتو در شورای امنیت از اسد حمایت کردند، و در پی آن درگیریهای نظامی در سوریه شدت گرفت، آلمان‌ها آشکارا پشتیبان مخالفان اسد شدند.
فولکر پرتس (Volker Perthes) کارشناس امور سوریه و مدیر بنیاد “علم و سیاست”، تاکید میکند که کار جمع آوری مخالفان شرکت کننده در اتاق فکر به عهده خود سوریها بوده و آلمان نمی‌خواهد خودش مستقیم در این امر دست داشته باشد. کاری که آلمان‌ها کرده‌اند این بوده که امکان تبادل نظرآزادانه نیروهای مختلف سوری را در این زمینه فراهم کرده‌اند. قرار است به زودی در ماه اوت امسال سندی منتشر شود که در آن نظرات گروه‌های مختلف در مورد آینده سوریه یک جا جمع شده. این سند باید نشان بدهد که قانون اساسی جدید بر چه پایه‌ای بنا میشود، ارتش، دستگاه قضایی و سیستم امنیتی چگونه اصلاح می‌شوند. همچنین بگوید که چگونه قومیت‌های مختلف در آینده در صلح و صفا کنار هم زندگی کنند و در کنار اینها راه و چاه نشان بدهد که اقتصاد چگونه پیش برود.
فولکر پرتس (Volker Perthes) کارشناس امور سوریه و مدیر بنیاد “علم و سیاست”، تاکید میکند که کار جمع آوری مخالفان شرکت کننده در اتاق فکر به عهده خود سوریها بوده و آلمان نمی‌خواهد خودش مستقیم در این امر دست داشته باشد. کاری که آلمان‌ها کرده‌اند این بوده که امکان تبادل نظرآزادانه نیروهای مختلف سوری را در این زمینه فراهم کرده‌اند. قرار است به زودی در ماه اوت امسال سندی منتشر شود که در آن نظرات گروه‌های مختلف در مورد آینده سوریه یک جا جمع شده است.
یک دلیل دیگر اینکه چرا برلین محل برگزاری جلسات مخالفان سوری شده، این است که شرکت کنندگان مسلمان، برخلاف آمریکا امکان رفت و آمد به آن را دارند. همچنین آلمان‌ها تجربه انتقال از دیکتاتوری به دمکراسی در آلمان شرقی را نیز با اتکا به پاره‌ای مدارک و اسناد باقی‌مانده از سازمان امنیت آلمان شرقی به سوریها انتقال داده‌اند.
به ویژه این نکته که کدام بخش‌های امنیتی و قضایی سیستم سابق را میشود دست نخورده نگه داشت، مورد بحث جدی قرار گرفته است. تجربه وحشتناک عراق را همه پیش چشم دارند و برای پرهیز از تکرار آن از هیچ تلاشی فرو نمی‌گذارند. همه دیدند که زیرو رو شدن کامل رژیم سابق به چه آشوبی می‌تواند منجر شود.
به ویژه این نکته که کدام بخش‌های امنیتی و قضایی سیستم سابق را میشود دست نخورده نگه داشت، مورد بحث جدی قرار گرفته است. تجربه وحشتناک عراق را همه پیش چشم دارند و برای پرهیز از تکرار آن از هیچ تلاشی فرو نمی‌گذارند. همه دیدند که زیرو رو شدن کامل رژیم سابق به چه آشوبی می‌تواند منجر شود.
یک دلیل دیگر فعال شدن آلمان‌ها در این زمینه، جبران اشتباهی است که درمورد لیبی مرتکب شدند و همصدا با روسیه و چین با اقدام نظامی علیه رژیم قذافی مخالفت کردند. آلمان‌ها چوب این اشتباه را خوردند و پشت دستشان را داغ کردند دیگر با طناب پوسیده روسیه و چین به چاه نروند. آنها حالا مصمم تر وارد میدان شده‌اند و می‌کوشند ابتکار عمل را به دست بگیرند.
فعالیت آلمان‌ها فقط پنهانی نیست، آنها آشکارا هم در زمینه‌های گوناگون از مخالفان اسد حمایت می‌کنند.
از جمله در گروه هفتاد کشور حامی مردم سوریه، که به رغم سنگ اندازی روس‌ها و چینی‌ها از تغییر در سوریه پشتیبانی میکند. آلمان در این گروه کشورها به همراه امارات متحده عربی مسئولیت کار گروه بازسازی اقتصاد و توسعه را به عهده گرفته است. نخستین نشست این کار گروه اواخر ماه مه در دوبی و دومین آن اواخر ماه ژوئن در برلین تشکیل شده و وزارت خارجه آلمان ششصد هزار یورو برای یک دوره نیمسئله در اختیار آن گذشته است. دیپلماتهای آلمانی از اینکه شورای ملی سوریه، که بزرگترین تجمع نیروهای مخالف آن کشور است، به اقتصاد بازار آزاد روی خوش نشان داده و قول مبارزه با فساد را هم داده، بسیار خرسندند.
به عقیده آلمان‌ها تحقق برنامه‌ها برای ایجاد یک سوریه دمکرات بسته به این است که همه سوریها در بازسازی اقتصادی شرکت داده شوند.
از اینها گذشته آلمان در زمینه‌های دیگر نیز نقش دارد. این کشور اعلام کرده که کمک‌های خود به حدود صد و بیست هزار پناهجویان سوری را به میزان سه میلیون یورو افزایش می‌دهد و آن را در مجموع به یازده میلیون یورو می‌رساند.به گفته وزیر امور خارجه آلمان، نیمی از کمک‌های این کشور شامل مواد خوراکی، آب آشامیدنی و دارو برای پناهجویان سوری در داخل کشور و نیمی دیگر برای پناهجویان در اردن و لبنان درنظر گرفته شده‌اند.
اوضاع پیچیده
این همه در حالی است که جنگ داخلی در سوریه به راه افتاده و اسد شهرها را بمباران میکند. ناظران سیاسی خطر سرایت این جنگ به کشورهای مجاور را جدی تلقی می‌کنند و به ویژه بازی تاکتیکی رژیم اسد با کارت کردها را خطرناک توصیف می‌کنند. به عقیده آنها این کار نه تنها ترکیه را از کمک به مخالفان سوریه باز نمی‌دارد، بلکه آن را در این کار جری تر هم میکند.
به نوشته اشپیگل، ترکیه و اتحادیه عرب منتظر سقوط اسد هستند. ژنرال رابرت مود، رئیس سابق هیئت ناظران سازمان ملل در سوریه نیز گفته است که دولت اسد سقوط خواهد کرد.
در این میان ناظران سیاسی از وجود اسلام گرایان رادیکال در میان مبارزان سوری اظهار نگرانی کرده‌اند. اشپیگل در مقاله‌ای به قلم اولریکه پوتس (Ulrike Putz) شدت سرکوب رژیم اسد را مسئول رادیکالیزه شدن جبهه‌ها و زیاد شدن تعداد اسلامگرایان رادیکال دانسته است. اما از این نکته نیز نباید غافل بود که رژیم اسد از نگرانی‌ها در مورد قدرت گیری اسلام گرایان رادیکال و طرفداران القائده به نفع بقای خودش سوء استفاده میکند.
به آشوب کشیده شدن سوریه و اوضاع غیر قبل پیش بینی آن بعد از سقوط اسد، از جمله امکان دستیابی گروه‌های رادیکال مسلمان به زرادخانه سلاح‌های شیمیایی از اسباب نگرانی اسراییل هم هست.
با وجود همه این نگرانی‌ها اقدامات گسترده بین المللی، از جمله تشکیل اتاقهای فکر برای آینده سوریه حاکی از آن هستند که اسد شانسی برای بقا ندارد.
منبع: دی تسایت
عکس اول مقاله: سفارت سوریه در برلین
در کشورهایی که زیرساختها و نهادهای دمکراتیک پی ریزی نشده و هرگونه اعتراضی به سرکوب خشونت‌آمیز کشیده میشود، سرنوشت اینگونه رژیمها در صحنه جنگ و خونریزی، معلوم میشود، بعبارتی هرکدام که خشونت بیشتری در مقابل دیگری داشته باشد، حکومت از آن او است، این روشی است که حاکمین و پوزیسیون به اپوزوسیون تحمیل میکند. فرهنگ قبیله‌ایی و عشیرتی اعراب که در ادیان و فرقه‌های مذهبی تبلور پیدا میکند، همیشه در شورش‌ها و جنبش‌های قومی و دینی مبشر اینگونه خشونتهای بربری بوده است. مشکل اصلی در روزهای بعد از اسد شروع میشود، با نبود آموزش و تربیت دمکراتیک افراد چگونه میتوان دموکرات بود و دموکراسی را در جامعه نهادینه کرد ؟از دلایل ایجاد “اخوان المسلمین”در سال ۱۹۲۸ از طرف کمپانی کانال سوئز (کارگزار الیگارشی آنگلوساکسونی- یهودی)، تمرکز و اتحاد جهان اسلام بود که هویتی دینی به امّت خود میداد و در مقابل ناسیونالیسم عرب، سکولاریسم ترقی خواه و کمونیسم جهانی به مبارزه می‌پرداخت. نظرات رهبران اخوان المسلمین، الهام بخش حاکمین ج.ا. ایران، خصوصا حجت الاسلام خامنه‌ایی (مترجم یک کتاب قطب) بوده و هست. اخوان المسلمین امروز، با فروپاشی خطر کمونیسم به مبارزه با القاعده و تندروهای اسلامی روی آورده ولی بدلیل شباهتهای ایدئولوژیکی و نفوذ افراطیون در شبکه اخوان المسلمین، امکان کودتایی از بالا در این گروه وجود دارد اما تغییرات آن بستگی به دلارها و اختلافات جناحی در بین حاکمین سعودی است. در مورد ایران باید گفت که به روزهای قبل هم باید فکر کرد چون ماشین سرکوب ج.ا. با اعتراضات خیابانی، اعلامیه، سبز رنگی، نقد و تحلیل تعطیل نمیشود و کمک نظامی و تشکیل دولت در تبعید از ضروریات روند انحلال رژیم ج.ا است.
ایراندوست / 29 July 2012
بشار اسد هیچ شانسی نداره و روسیه و ملاها به زودی خیط میشن برای کمکهایی که به این جانی کردن .
Anonymous / 30 July 2012
اگر این کمک هارو به جنبش مخالفان در ایران میکردن تا حالا کار تمام بود…
mahin / 31 July 2012
آقا جان این اسراییلها با این رژیم اسد خوب کنار می ان و نمی زارن سرنگون بشه. ایران هم که طرفدار اسده. پس چه جوری این این مردم سوریه رژیمو سرنگون کنن؟ خدا کنه که بتونن. من یکی که دعا می کنم، ولی نمی دونم که به تنهایی موفق می شن یا نه.
کاربر مهمان / 02 August 2012
امروز شنیدم که کشتیهای آلمانی هم دارن در منطقه تجسس می کنن. آلمانی ها مثل اینکه می خان کم کاریشونو در مورد لیبی، با سوریه جبران کنن!!!!
کاربر مهمان / 22 August 2012
آقا حقیقت داره که ارتش آزاد سوریه از دوشنبه منطقه پرواز ممنوع اعلام کرده ؟ من توی بالاترین خوندم نمیدونم که درسته یا نه. اگه کسی خبر دقیقتر داره بگه لطفا. چون اگه اینجوری بشه یعنی که کار جنگ بالا می گیره و تکلیفش با حمله ترکیه یا آمریکا و فرانسه روشن میشه.
gholam / 01 September 2012