شب بی‌پایان شهر تولوز در جنوب غربی فرانسه سرانجام پس از ۳۵ ساعت درگیری به پایان رسید. محمد مراح ۲۳ ساله مظنون شماره یک تیراندازی به کودکان یک مدرسه‌ یهودی در تولوز و ترور سه سرباز چترباز فرانسوی در مونتوبان نزدیکی تولوز که در خانه‌ خود در محاصره‌ پلیس ضد تروریست فرانسه قرار داشت، پس از ۳۵ ساعت  مقاومت و تیراندازی در برابر پلیس، کشته شد.

 
“محمد مراح”، مظنون به قتل هفت نفر در تولوز و مونتوبان ؛ جهادگر اسلامی، الجزایری‌تبار و فرانسوی، عضو القاعده – به گفته‌ خودش- که با جریان سلفی‌ها در اروپا ارتباط داشت ، صافکار اتومبیل که چند ماه بی‌کار بود، بعد از سفر به پاکستان و افغانستان مدتی در اردوگاه‌های طالبان تعلیمات نظامی دید. یک‌بار در قندهار بازداشت شد، اما همراه گروهی از زندانیان از زندان قندهار گریخت و در بازگشت به فرانسه تحت نظر نیروهای امنیتی بود یک‌بار نیز در سال دوهزار وهفت به جرم دزدی به زندان افتاده  بود.
 
طی ده روز محمد مراح با اسلحه‌ خودکار و موتورسیکلت ترورهای خود را انجام داد – ازبرخی از ترورها و قربانیان هم فیلم گرفت –  و یک روز پس از تیراندازی به سوی کودکان مدرسه‌ یهودیان، در تولوز و کنترل بیش از هفت هزار مکالمه  تلفنی از سوی پلیس و آی.پی ایترنت‌ها، مورد تعقیب قرار گرفت.
 
 پلیس فرانسه با کنترل آی‌.پی اینترنت برادر مراح متوجه شد که “ایمان ابن زیاتی”  سرباز مسلمان فرانسوی که برای فروش موتورسیکلت خود آگهی کرده و نوشته بود که نظامی است، روی اینترنت برادر مراح ردیابی شده، در پانزده مارس کشته شد.
 
خانه محمد مراح و خانواده اش شناسایی شد . ساعت ۳:۱۰ دقیقه بامداد چهارشنبه پلیس ضد تروریست می‌خواست وارد خانه‌‌اش شود که با تیراندازی او روبه‌رو شد. پلیس اندکی عقب نشست و تمام ساختمان و منطقه را محاصره کرد.
 
طی ده روز محمد مراح با اسلحه‌ خودکار و موتورسیکلت ترورهای خود را انجام داد. ازبرخی از ترورها و قربانیان هم فیلم گرفت و یکروز پس از تیراندازی به سوی کودکان مدرسه‌ یهودیان از سوی پلیس  مورد تعقیب قرار گرفت
 
بامداد همان روز محمد مراح یک کلت خود را از پنجره به پلیس داد و یک تاکی واکی گرفت برای گفت‌وگو و گفت شام‌گاه همان روز تسلیم می‌شود . با این حال چند بار تغییر عقیده داد و حاضر به تسلیم نشد. در ساعت ۲۲ شب چهارشنبه به کلی گفت‌وگوی پلیس با او قطع شد.
 
سرانجام پس از ۳۵ ساعت جدال، در حالی که محمد مراح حاضر به تسلیم شدن نبود، در ساعت ۱۱:۳۰ دقیقه بامداد پنج‌شنبه صدای تیراندازی شدیدی شنیده شد. پلیس وارد خانه‌ او شد . او که در حمام خانه‌اش سنگر گرفته بود، با در دست داشتن اسلحه خودکار ” یوزی” بیرون آمد و قصد فرار از پنجره را داشت که با شلیک پلیس کشته شد.
 
سه پلیس نیز در این حادثه زخمی شدند.  در حالی که نیروهای ویژه  پلیس خانه  مراح را در محاصره داشتند، در مونتوبان در نزدیکی تولوز آخرین ادای احترام به اجساد سه سرباز چترباز فرانسوی در حضور رئیس جمهوری فرانسه برگزار شد. اجساد کودکان یهودی و خاخام یهودی نیز در اسراییل به خاک سپرده شد.
 
این رویدادها نگرانی شدید فرانسویان از اسلامگرایان را افزایش داده ؛ یک دختر جوان به تلویزیون فرانسه می گوید: “دوباره این اسلام است که  ضربه می‌زند.” اما جامعه  مسلمانان تلاش دارند که حساب خود را با مسلمانان افراطی جدا کنند .
 
محمد مراح  که بود؟ چرا به چنین ترورهایی دست زد که سرانجام جان گروهی را گرفت و جان خودش را نیز در این راه از دست داد؟ رویدادی که فرانسویان را شوکه کرد و نیز جامعه‌ مسلمان و یهودیان این کشور را.
 از آقای جلال ایجادی استاد دانشگاه در پاریس تحلیل‌شان را درباره‌ این رویداد پرسیدم.

 
نکته‌ اول این که جامعه‌ فرانسه یک جامعه‌ حساس است. در جامعه‌ ایران، متأسفانه آن‌چنان تروریسم حاکم است و همیشه تجربه می‌شود که شاید مردم  یک‌مقدار پادزهر دیده باشند و حساسیت‌های لازم وجود نداشته باشد. ولی در اینجا تمامی رسانه‌ها و مردم نسبت به این واقعه‌ که یک واقعه تراژیک است، حساسیت داشتند و بناگزیر واکنش نشان می‌دهند و این، کل جامعه را به شکل حادی مشوش می‌کند.
 
نکته‌ بعدی این که من فکر می‌کنم ما این پدیده را بدون ارتباط با مکانیزم و روندهای تروریستی و ایدئولوژی‌های تروریستی که در جهان وجود دارند، نمی‌توانیم ارزیابی کنیم.
 
 همان‌طور که شاهد بودیم این فرد خود از مسلمانان بسیار فناتیک ، واپس‌گرا، تندرو و همچنین تروریستی بود که چندین سال هم به افغانستان رفته بود. این نکته را باید توضیح داد که طبعاً تمامی مسلمانان این‌گونه نیستند و اکثریت مسلمانان در جهان آدمهای صلح‌طلب و آرامی هستند، اما افرادی که دست به چنین اقداماتی می‌زنند، ایده‌ها و افکارشان الهام گرفته از یک ایدئولوژی و بنیاد گرایی مذهبی است که در واقع این ایدئولوژی در تضاد با دنیای غرب، دموکراسی و در تضاد با هر یک از معیارهای انسانی‌ امروز ما است.
 
بنابراین این فرد که شکست‌های گوناگونی نیز در زندگی خود داشته، در روند حرکت فکری خودش طمعه‌ این مکانیزم بنیادگرایی شدید شده و دست به چنین اقدامی زده است.
 
قدرت این شبکه‌های تروریستی بیشتر به‌خاطر عمل کردن در خفاست و چون در خفا عمل می‌کنند، پلیس همیشه نمی‌تواند توانایی مقابله با آنها را داشته باشد
 
باید در نظر داشت که در جامعه‌ فرانسه، ما با این واقعیت مواجه‌‌ایم که برخی از مغربی‌ها، به دلیل گذشته‌ استعماری که با فرانسه داشته اند و از سوی دیگر محرومیت‌هایی که امروز دارند نیز شبکه‌های رادیکال فناتیکی که وجود دارد، امروز آماده‌اند که وارد عملیاتی چنین،  شوند و و بتوانند به این ترتیب کینه و بغض‌شان نسبت به جامعه‌ فرانسه را [تللافی کنند.]
 
آقای دکتر ایجادی می‌بینیم که محمد مراح تا آخرین لحظه مقاومت می‌کند، تیراندازی می‌کند و حاضر نیست تسلیم شود و زنده دستگیر شود. فکر می‌کنید که اگر او زنده دستگیر می‌شد، می‌توانست اطلاعات زیادی راجع به این هسته‌های القاعده به‌ویژه در اروپا و در فرانسه ارائه دهد؟
 
البته این احتمالش هست. اما همان‌طور که روحیه این فرد نشان می‌دهد، او خودش را آماده کرده بود تا از طریق اقدامی فدایی‌گونه، خودش را نابود کند و به دست – به اصطلاح خودش دشمن –  ندهد.
 
ولی به‌هرحال احتمال داشت که [ در صورت زنده دستگیر شدن]  باز بتواند به اطلاعات بیشتری دهد. من فکر می‌کنم که امروز با اقداماتی که پلیس فرانسه کرده، گرچه اینجاوآنجا نسبت به روند کارش انتقادهایی شنیده می‌شود، ولی با توجه به اطلاعات گوناگونی که پیدا شده و از سوی دیگر از طریق خانواده‌‌ این فرد و برادرش که ظاهراً او هم به‌نوعی نقشی در این زمینه‌ها داشته، امروز این امکان هست که اطلاعات دقیق‌تری نسبت به شبکه‌هایی که دراین رابطه فعال‌اند، کسب کرد.
 
به‌هرحال همیشه این مسئله وجود دارد که بخشی از حرکت‌ این شبکه‌ها بیرونی‌ و قابل تعقیب کردن است. اگرچه قدرت این شبکه‌های تروریستی بیشتر به‌خاطر عمل کردن در خفاست و چون در خفا عمل می‌کنند، پلیس همیشه نمی‌تواند توانایی مقابله با آنها را داشته باشد و چون  پلیس نمی‌تواند با اقدام پیشگیرانه‌ای آنها را از قبل مورد بررسی قرار دهد، بنابراین غافلگیر می‌شود.
 
این است که باید دید نتایج این عمل در اقدامات بعدی پلیس چه خواهد بود و مثلا در دستگیری افراد دیگر، به چه‌ترتیبی به جلو خواهد رفت.
 
و پرسش پایانی آقای دکتر ایجادی این است که این رویداد و این مسائلی که طی این ده روز در فرانسه پیش آمده، چه تأثیری در کارزار انتخابات ریاست جمهوری می‌گذارد که نزدیک به یک‌ماه دیگر در فرانسه برگزار می‌شود؟
 
همان طور که می‌دانیم این واقعه، رویدادی بود که مجموعه بخش‌های جامعه فرانسه را به نگرانی انداخت و از آنجا که چهار نفر یهودی مستقیماً مورد هدف این فرد تروریست بودند، جامعه یهودیان فرانسه بسیار در این زمینه اندوهگین شده‌اند.
 
دکتر ایجادی: نامزدهای انتخابات آینده ریاست جمهوری فرانسه دارند از احساسات تراژیکی که به‌وجود آمده سوء استفده می‌کنند و به جای پرداختن به مسسائل اساسی جامعه مثل بی‌کاری و مسکن و مسائل اجتماعی و فرهنگی، با نگاه تبلیغاتی به این ترورها، سعی دارند وزنه سیاسی خود را تقویت کنند
 
در شرایط انتخابات، اقدام اول این بود که از این واقعه سوءاستفاده نشود و به شکل تبلیغاتی استفاده نشود و حرکت پلیس و حرکت تحقیقاتی، بتواند به شکل آرام صورت گیرد.
 
ولی برخلاف این تمایل ابتدایی، به‌هرحال به‌ویژه بین کاندیداهای اصلی ازجمله آقای سارکوزی و حتی آقای فرانسواز اولاند سعی شده که به نحوی در این ارتباط تصویری ارائه دهند یا تعهدی دهند که نسبت به این امر حساسیت دارند و نسبت به تروریست نمی‌توانند کوتاهی داشته باشند و نوعی مجادله به ‌وجود آمده است.
 
مثلا آقای سارکوزی گفته که بخش‌های دیگر جامعه سیاسی فرانسه واکنش مناسبی نداشته است. این جزو مجادله های این مرحله است.
 
یعنی از احساساتی که امروز به‌وجود آمده، به نحوی دارد استفاده می‌شود و من فکر می‌کنم که منش صحیح و درستی نیست. مهم این است که این مساله به‌عنوان یک مساله‌‌ ملی و حتی به‌عنوان مساله‌ بین‌المللی تلقی شود.
 
 کارزار های انتخابات باید در زمینه‌های اصلی که مربوط به جامعه است، متمرکز شود. مثل مسئله‌ اقتصاد، بی‌کاری، فرهنگ، مسائل مربوط به مسکن و غیره.
 
 ولی جدا از این خواست و تمایل، واقعیت این است که از این واقعه‌ تراژیک و اندوه‌بار با نگاه‌های تبلیغاتی در حوزه‌ انتخابات استفاده می‌شود که نامزدها بتوانند وزنه‌ خودشان را در انتخابات آینده فرانسه تقویت کنند.