بهمن ماه سال گذشته در حالی که تبلیغات وسیع حکومتی برای بزرگداشت “دهه فجر” در جریان بود، نامه مشترک میرحسین موسوی و مهدی کروبی با مضمون دعوت به راهپیمایی نگاه‌ها را به خود جلب کرد، و آنچه در پی انتشار این نامه کوتاه چندخطی اتفاق افتاد، مرحله تازه‌ای از جنبش اعتراضی مردم ایران را رقم زد.

 
در سالگرد روزی که مردم برای حمایت از بازرگان، نخست وزیر انقلابیون ایران به خیابان‌ها آمده بودند، کروبی و موسوی از وزیر کشور خواسته بودند تا طبق اصل ۲۷ قانون اساسی، مجوز یک راهپیمایی برای “اعلام همبستگی باحرکت‌های مردمی درمنطقه بویژه قیام آزادیخواهانه مردم تونس و مصربرعلیه حکومت استبدادی” صادر کند تا هوادارانشان در ساعت ۳ بعد از ظهر روز دوشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ از میدان امام حسین تا میدان آزادی تجمع کنند.
 
باوجود صادرنشدن مجوز، راهپیمایی برگزار شد. نیروهای نظامی و امنیتی به سرکوب شدید راهپیمان پراختند. رهبران “جنبش سبز” در آن روز اجازه خروج از منزل را پیدا نکردند و به این ترتیب زندان خانگی آنها شروع شد، حبسی که یک ساله شدن آن، در روز ۲۵ بهمن ۱۳۹۰ بار دیگر انگیزه‌ای برای فراخوان برای حضور “جنبش سبز” در خیابان‌ها شد.
 
 
 
بهمن ۸۹ – خشم حاکمیت
 
حضور پرشمار معترضان در خیابان با وجود همه تدابیر سرکوب از جمله قطع اینترنت و سرویس پیامک تلفن همراه، ضرب و شتم و بازداشت باعث شد تا این بار برخورد با رهبران جنبش علنا در دستور کار قرار بگیرد. صبح ۲۶ بهمن ۸۹، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی دستور داد تا کمیته‌ای برای “بررسی دقیق ماهیت جریان مزور فتنه” تشکیل شود تا “نمایندگان و ملت بدانند چگونه با این جریان برخورد کنند و دستگاه‌های مختلف نیز به وظایف خود عمل نمایند.” در این روز برای نخستین بار در صحن علنی مجلس، اکثریت نمایندگان مجلس علیه موسوی و کروبی موضعی تند و سخت گرفته و خواستار برخورد با آن دو شدند. لاریجانی حضور خیابانی معترضان را ” یک جریان بدلی” از سوی عده​ای ورشکسته سیاسی با آن شاهزاده نگون بخت و منافقین و سلطنت​طلب​ها”، در مقابل راهپیمایی سراسری روز ۲۲ بهمن” توصیف کرد و خطاب به ” آقایانی که اطلاعیه صادر کردند” گفت: “چگونه تدبیر نکردید که این جریان چه نفعی برای ملت منطقه دارد؟ آیا نام این اقدام چیزی جز گمراهی و فتنه است؟”
 
غلامعلی حداد عادل، نورالله حیدری، سیدجلال یحیی​زاده و امیرحسین قاضی‌زاده هم دیگر نمایندگانی بودند که آن روز در نطق‌هایی تند خواستار برخورد قاطع با “سران فتنه” شدند. در نهایت هم ۲۳۳ نماینده مجلس با امضای نامه‌ای ضمن اشاره به این که ” آقایان موسوی و کروبی به بهانه حمایت از مردم مصر و تونس و در حقیقت برای خدمت به آمریکا و اسرائیل، فتنه​ای دوباره را ایجاد کرده و آب به آسیاب دشمن ریختند و برای رسانه​های غربی خوراک تهیه کردند” تاکید کردند: ” ما نمایندگان مسئولیت مستقیم شهادت یک دانشجوی بسیجی را در ۲۵ بهمن و بهره برداری دشمنان ضد انقلاب را متوجه کروبی و موسوی می​دانیم و معتقدیم کاسه صبر ملت از مدارا در برابر این آقاین لبریز شده و همگان خواستار اشد مجازات برای آنها هستیم.”
 
عصر همان روز تجمعی با حضور نمایندگان مجلس در میدان ارک تهران برگزار شد که به گفته خبرگزاری فارس، “خودجوش” بود. تجمع‌کنندگان خواستار محاکمه موسوی و کروبی بودند و آدمک میرحسین موسوی را به آتش کشیدند. همزمان عده‌ای نیز مقابل خانه کروبی تجمع کرده و به فحاشی و اعتراض پرداختند.
 
روز جمعه ۲۹ بهمن، احمد جنتی، رییس شورای نگهبان در خطبه‌های نماز جمعه تهران از طرح زندانی کردن سران معترضان در خانه‌هایشان خبر داد
روز ۲۷ بهمن، دو رهبر جنبش اعتراضی که هنوز ارتباطشان با بیرون قطع نشده بود، با ارسال بیانیه‌هایی از مردم برای حضور در خیابان تقدیر و تشکر کردند. موسوی حضور معترضان را یک “راهپیمایی شکوهمند” توصیف کرد و نوشت: ” ضمن تبریک به مناسبت پایداری خیره کننده مردم، شهادت فرزندان عزیز شما ملت سر فراز را تسلیت می‌گویم.” کروبی هم با اشاره به افزایش تهدیدها و فشارها اعلام کرده بود که هیچ ترس و هراسی ندارد و ضمن تقبیح برخورد و سرکوب معترضان عنوان کرد: ” خبر دار شدیم که متاسفانه دانشجویی به نام “صانع ژاله” و “محمد مختاری” در جریان حوادث روز گذشته به شهادت رسیده‌اند که این شهادت را به خانواده‌های این دو عزیز و مردم بزرگوار ایران تسلیت و ضمن محکومیت شدید برخوردهای خشن و غیر انسانی و غیر اسلامی هشدار می‌دهیم که تا دیر نشده است پنبه‌ها را از گوش هایتان خارج کنید و صدای مردم را بشنوید. اعمال خشونت آمیز و مخالفت و عناد با خواست مردم تا زمانی و جایی می‌تواند به استمرار چنین وضعیتی کمک کند. از سرنوشت دوری حکومت‌ها از مردم عبرت بگیرید.”
 
روز جمعه ۲۹ بهمن، احمد جنتی، رییس شورای نگهبان در خطبه‌های نماز جمعه تهران از طرح زندانی کردن سران معترضان در خانه‌هایشان خبر داد: ” کاری که قوه قضاییه می‌تواند انجام دهد و من فکر می‌کنم که در اندیشه است که انجام بدهد، این است که ارتباط اینها را به کلی از مردم قطع کند . در خانه آنها باید بسته شود، رفت و آمدهایشان محدود شود، نتوانند پیام بدهند و پیام بگیرند و تلفن و اینترنت آنها باید قطع شود و در خانه خود باید زندانی شوند.”
 
اسفند ۸۹ – حبس و حصر در دستور کار
 
اولین روز اسفند ماه نامه کروبی خطاب به رییس قوه قضائیه منتشر شد که در آن ضمن اشاره به حضور متوالی “تعداد صدنفر موتور سوار به همراه چند روحانی نما هر آنچه از دستشان برآمده و در توانشان بوده در جهت فحاشی، هتاکی و برهم زدن آسایش و آرامش مردم منطقه انجام داده‌اند. این افراد مراسم شان را با به کار بردن زشت‌ترین کلمات در رابطه با «به اصطلاح سران فتنه» و نیز برخی سران و مقامات حکومتی و خانواده آنان آغاز؛ و با دعا و طلب طول عمر برای مقام رهبری به پایان می‌رسانند! ” درخواست تشکیل دادگاهی علنی داشت تا کیفرخواست و دفاعیات مطرح شود و ” باشد که در دادگاهی عادل و علنی، مردم به حقیقت آگاهی یابند.”
 
فردای انتشار این نامه، سحام نیوز، وبسایت نزدیک به خانواده کروبی از حمله به منزل او، تخریب شیشه‌ها و پرتاب بمب صوتی خبر داد. تجمع این افراد که سحام نیوز آنان را ” اوباش حکومتی” و در حدود ۳۰ نفر توصیف کرده با صدور قطعنامه‌ای پایان گرفت که در آن از انتظار فرمان جهاد آیت‌الله خامنه‌ای و “بریدن سر کروبی و همسرش . آویزان کردن آنها در میادین شهر” گفته شده بود.
 
روز سوم اسفند، حصر و حبس شکل جدی‌تری به خود گرفت و ماموران امنیتی با هجوم به خانه کروبی، او و همسرش را در اتاق‌های جداگانه محبوس و ضمن ضبط کتاب‌ها و اسناد، همه قفل‌ها را تعویض کردند. همزمان یکی از فرزندان کروبی و عروسش نیز بازداشت شد.
 
اظهارنظر روح الله حسینیان، نماینده عضو هیات رسیدگی به ” غائله ۲۵ بهمن” هم روز ۴ اسفند منتشر شد که نظر نهایی این هیات را “مفسد فی‌الارض” بودن موسوی و کروبی عنوان کرده بود. طبق قانون مجازات اسلامی، جزای مفسد فی‌الارض اعدام است.
 
با قطعی شدن شواهد حصر و حبس رهبران معترضان، آیت‌الله صانعی از مراجع تقلید قم، واکنشی اعتراضی نشان داد و در بیانیه‌ای، حصر خانگی با محرومیت از حقوق اولیه انسانی بدون برگزاری هر گونه دادگاه و محکمه‌ای (هرچند صوری) و بدون اجازه دفاع نشانه “درماندگی و ضعف سیاسی عاملان و آمران آن از اقناع افکار عمومی” توصیف کرد.
 
دهم فروردین ماه، پدر میرحسین موسوی درگذشت و مراسم ترحیم او بدون حضور فرزند در حصرش، با تدابیر شدید امنیتی برگزار شد
نهم اسفند ماه در حالی که شایعه انتقال موسوی و کروبی به زندان حشمتیه تهران در برخی سایت‌ها منتشر شده بود، غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه رویکرد جدید در برابر موسوی و کروبی را این طور توضیح داد: ” در خصوص سران فتنه پس از اتمام حجت‌ها در قدم اول ارتباطات آنها اعم از رفت و آمد و ارتباطات تلفنی و غیرتلفنی آنان محدود شده و اگر چنانچه اقتضائات فراهم شود قدم‌های بعدی نیز برداشته خواهد شد و اکنون آنها در محدودیت به سر می‌برند.”
 
سه روز بعد دختران موسوی و رهنورد خطاب به مردم ایران نامه‌ای منتشر کردند که در آن از ۱۸ روز بی‌خبری و قطع ارتباط والدینشان خبر می‌دادند: ” ما نگرانیم که در روزنامه‌ها می‌خوانیم: پدر و مادر ما زندانی نیستند، در حصر هم نیستند. در خبر‌ها می‌خوانیم آنان اسکورت هم می‌شوند! و ما یعنی فرزندان می‌توانیم آنها را ببینیم.اما هرگز چنین نبوده است. ما پدر و مادرمان را ندیده ایم، صدایشان را نشنیده ایم. و آنچه هر لحظه بر نگرانی هایمان می‌افزاید همین تناقض گویی هاست.”
 
فروردین ۹۰ – بهانه‌های حصر
 
۵ فروردین ۱۳۹۰، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا با انتشار بيانيه‌ای خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط ميرحسين موسوی و مهدی کروبی و همسران آنها فاطمه کروبی و زهرا رهنورد شد.
 
در بیانیه کاترین اشتون آمده بود: ” تاکنون توضيح مقامات ايران این بوده که بازداشت ميرحسين موسوی و مهدی کروبی به دليل حفاظت از جان آنها صورت گرفته است. اين توضيحات قانع‌کننده نيست و به این پرسش پاسخ نمی‌دهد که چرا اين دو نفر اجازه ندارند به طور عادی با ديگران تماس برقرار کنند.”
 
دهم فروردین ماه، پدر میرحسین موسوی درگذشت و مراسم ترحیم او بدون حضور فرزند در حصرش، با تدابیر شدید امنیتی برگزار شد.
 
اردیبهشت ۹۰ – انتشار نخستین جزییات زندان خانگی
 
سوم اردیبهشت ماه ۱۳۹۰، فاطمه کروبی بعد از ۷۱ روز تحمل بازداشت خانگی برای پیگیری امور درمانی ۵ روز از حبس خارج شد. او در این فاصله مصاحبه‌ای کرد و توضیحاتی درباره شرایط خود و مهدی کروبی داد: ” واژه حصر که در بیرون رایج است درست نیست زیرا ماموران امنیتی نه تنها تمام مجتمع مسکونی را تصرف کرده‌اند بلکه حتی آپارتمان مسکونی ما را نیز در اختیار دارند. من حقوق رایج یک زندانی نظیر حق هواخوری روزانه و یا دسترسی به تلفن، حتی برای یکبار هم در ۷۱ روز گذشته نداشته‌ام.”
 
 
علی مطهری: ” تکلیف آقایان موسوی و کروبی هم باید در دادگاه صالح تعیین شود. من با این برخورد مخالفم.”
وبسایت کلمه هم گزارش داد که اولین ملاقات پس از عید تنها بین دختر بزرگتر به همراه خانواده‌اش در حضور ماموران امنیتی به مدت یک ساعت در محلی غیر از منزل مسکونی آنها با موسوی و رهنورد انجام شده است. پیش از این فقط یکی دیگر از دختران خانواده موسوی در اسفند ماه سال گذشته توانسته بود ملاقات کوتاهی با والدین خود داشته باشد.
 
در انتهای این ماه هم سحام‌نیوز خبر داد مسئولان امنیتی با انتقال کروبی و همسرش به مکانی دیگر موافقت کرده‌اند، تا ساکنان سایر واحدهای مسکونی مجتمع محل سکونت آنها بتوانند به خانه‌هایشان بازگردند.
 
تیر ۱۳۹۰ – اعتراض یک اصولگرا
 
علی مطهری نماینده اصولگرای مجلس در مصاحبه‌ای تاکید کرد: ” تکلیف آقایان موسوی و کروبی هم باید در دادگاه صالح تعیین شود نه اینکه بدون محاکمه محصور شوند. من با این برخورد مخالفم.”
 
مرداد ۹۰ – نامه‌نگاری به نهادهای جهانی
 
با ۶ ماهه شدن حبس دو چهره شاخص معترض و منتقد، حدود ۳۰۰ تن از فعالان سیاسی، مدنی و فرهنگی نامه‌ سرگشاده‌ای به ۱۱ نهاد و شخصیت جهانی نوشته و خواستار استفاده از تمام ظرفیت‌های بین‌المللی و حقوقی برای لغو بازداشت خانگی موسوی، کروبی و همسران آنها شدند.
 
شهریور ۹۰ – احمدی‌نژاد اظهار بی‌اطلاعی می‌کند
 
نیمه شهریور ماه، کلمه از نخستین دیدار موسوی و رهنورد با سه دخترشان در طی ۷ ماه گذشته خبر داد. این دیدار با حضور ” یک مسئول بلند پایه قضایی” انجام شد و مشخص شد که تمامی ارتباطات موسوی و همسرش و امکان دسترسی به روزنامه، رادیو و حتی لوازم نوشتاری هم قطع شده است.
 
۲۱ شهریور ماه فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که “گروه تحقیق سازمان ملل در باره ناپدید شدن‌های اجباری” خواهان پاسخگویی تهران در باره محل نگهداری و رعایت حقوق آقایان موسوی و کروبی و همسران آنها شده است.
 
هشت ماه پس از حبس سران جنبش سبز، خبر آمد که دفتر کار سابق میرحسین موسوی از سوی نیروهای امنیتی مورد هجوم قرار گرفت. ماموران پس از حمله به محل دفتر سابق موسوی، واقع در یکی از کوچه‌های فرعی روبه‌روی موزه هنرهای معاصر، علاوه بر تعدادی کامپیوتر برخی دیگر از کتاب‌ها و وسایل شخصی موجود در این دفتر را هم با خود برده‌اند
محمود احمدی‌نژاد هم در مصاحبه با واشنگتن پست، از زمان “پایان حصر و آزادی موسوی و کروبی” اظهار بی‌اطلاعی کرده و ادعا کرده که “من چنین خبرهایی را دنبال نمی‌کنم.” او توضیح داده بود: ” ما قوه قضاییه داریم و قوه قضاییه مستقل از دولت است. ما برای دادگاه قاضی تعیین نمی‌کنیم. قانون برقرار است، و همه در مقابل قانون مساوی‌اند.”
 
فاطمه کروبی هم نامه‌ای به رییس قوه قضائیه نوشت و در آن تاکید کرد: ” آقای کروبی طی ۲۱۰ روز گذشته از حقوق اولیه یک زندانی نظیر حق دسترسی به کتاب، روزنامه، تلفن، ملاقات منظم، هواخوری و … برخوردار نبوده است. (در زمان بازداشت‌های مکرر آقای کروبی که خود ایشان نقل کرده‌اند من جمله در دوران بازداشت درزندان قزل قلعه سرانجام بعد از یک یا دو هفته زندان انفرادی، امکان هوا خوری هفتگی پیدا می‌کردند اما این بار پس از شش ماه حبس، اجازه استفاده از حیاط محصور درمیان میله‌ها و هواخوری را نیافتند) وضعیت جسمی ایشان به شدت در خطر قرار دارد و معاینه ایشان توسط پزشکان مستقل و مورد اعتماد خانواده امری ضروری است. ” او همچنین افشا کرد که با تغییر محل زندگی کروبی، نهادهای امنیتی هزینه اجاره محل جدید را از خانواده کروبی دریافت کرده‌اند.
 
مهر ۱۳۹۰ – گزارش یک آدم‌ربایی
 
مهرماه امسال دختران موسوی از بی‌خبری و قطع ارتباط ۵۰ روزه خود پس از انتشار خبر دیدار با پدر و مادرشان در رسانه‌ها ابراز نگرانی کردند و گفتند: ” ما هر چه اصرار می‌کنیم اجازه نمی‌دهند که ما پرونده پزشکی ایشان را ببینیم. رییس زندان‌بان‌ها می‌گفت ما یک تیم پزشکی قوی داریم. و وقتی ما گفتیم که به تیم شما اطمینانی نداریم همانطور که به خود شما اطمینان نداریم، گفت این درد شماست که اطمینان ندارید… این که دقیقا بر این دو چه گذشت را هنوز به ما نگفته اند، ما هم خیلی تمایل نداریم بپرسیم. طبیعی است که آنها هم برای آرمش ما نخواهند شرحی دهند. اما چیزهایی که اتفاقی می‌دیدیم یا می‌شنیدیم این بود که مثلا متوجه شدیم به پنجره‌های خانه آهن جوش داده‌اند. تمام فضای کوچه و خانه پر از دوربین و نورافکن است و آنها در یک طبقه با درها و پنجره‌های جوش داده بدون هیچ گونه ارتباطی با بیرون حبس بوده‌اند.” در این مصاحبه بود که دختران موسوی به توصیه او مبنی بر خواندن کتاب”گزارش یک آدم ربایی” اشاره کردند.
 
آبان ۹۰ – حبس خانگی، سری نیست
 
هشت ماه پس از حبس سران جنبش سبز، خبر آمد که دفتر کار سابق میرحسین موسوی از سوی نیروهای امنیتی مورد هجوم قرار گرفت. ماموران پس از حمله به محل دفتر سابق موسوی، واقع در یکی از کوچه‌های فرعی روبه‌روی موزه هنرهای معاصر، علاوه بر تعدادی کامپیوتر برخی دیگر از کتاب‌ها و وسایل شخصی موجود در این دفتر را هم با خود برده‌اند.
 
همچنین محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران در گفتگو با شبکه تلویزیونی الجزیره حبس موسوی و کروبی را یک “مسئله سری” ندانست.
 
دی ۹۰ – حریم و هوادار دارند
 

علی سعیدی، نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران نخستین مقامی بود که به چرایی محاکمه نشدن موسوی و کروبی پرداخت و با تایید طرفدار داشتن این دو گفت: “برخی می‌گویند که چرا موسوی و کروبی را محاکمه نمی‌کنند، دلیل این است که آن‌ها حریم و یک عده هوادار دارند که من نمی‌توانم اسم هواداران آن‌ها را ببرم.غیر از موسوی و کروبی عناصر و بنیانگذاران اصلی و عوامل پشت پرده فتنه را یا نمی‌توان شناخت و یا به راحتی نمی‌توان معرفی کرد، چون حریم دارند و این فتنه را عجیب و سخت می‌کنند.”