یکشنبه ۱۴ شهریور یک ایرانشناس بریتانیایی به نام مایکل اکسوُردی (یا اکسورثی: Axworthy) با در دست داشتن ویزای معتبر وارد فردوگاه بین‌المللی تهران شد، اما مقامات امنیتی از ورود او به ایران جلوگیری کردند و او را از همان فرودگاه تهران به انگلستان بازگرداندند. صادق‌زیبا کلام، استاد علوم سیاسی اکنون در اعتراض به چنین رویکردهایی نامه‌ای به محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نوشته است.
حکومت ایران به روابط دانشگاهی هم به چشم امنیتی نگاه می‌کند. این بار نخست نیست که مانع سفر یک شخصیت آکادمیک به کشور می‌شوند. ممانعت شامل سفر استادان ایرانی به خارج از کشور هم هست. صادق زیباکلام، خود قرار بود در کنفرانس ایران‌شناسی در دانشگاه وین در اوایل اوت امسال شرکت کند. اما او از غایبان این کنفرانس بود. زیباکلام در این باره، بر خلاف رویه خود، نامه سرگشاده انتشار نداد و به شکل‌های دیگر هم اطلاع‌رسانی نکرد.
زیباکلام در نامه‌اش به محمد جواد ظریف که متن آن، روز چهارشنبه ۱۷ شهریور در برخی رسانه‌های داخلی منتشر شده، خطاب به وزیر خارجه ایران با زبانی که از کنایه بی‌بهره نمانده می‌نویسد: «آیا به نظر شما این شیوه درستی است که وزارت خارجه برای خودش رأساً اقدام به صدور ویزا نماید و دستگاه‌های دیگر هم برای خودشان اقدام نموده و جلوی ورود فرد مذکور را بگیرند؟ آیا این به معنای آن نیست که ویزای معتبر و رسمی که وزارت خارجه جم جاه قدر قدرت و قوی شوکت ممالک جلیله محروسه ایران صادر می‌فرمایند پشیزی ارزش ندارد؟»
مایکل اکسوردی، پیش از این در سال ۱۳۹۱ به ایران سفر کرده بود، اما به او اجازه ورود به کشور را نداده بودند. در آن زمان یک سال از حمله عده‌ای از بسیجیان به سفارت بریتانیا در تهران می‌گذشت. روابط بریتانیا و ایران رو به تیرگی گذاشته بود و سفارت بریتانیا هم سفارتخانه‌اش را در تهران تعطیل کرده بود.
اکنون اما چهار سال بعد از آن واقعه، سفارتخانه‌های ایران و بریتانیا از یکم شهریور سال جاری به طور همزمان در لندن و تهران فعالیتشان را از سر گرفته‌اند. فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا که برای بازگشایی سفارت این کشور به تهران سفر کرده بود، صبح روز یکشنبه ۱ شهریور، وارد سفارتخانه بریتانیا در تهران شد. هیچیک از مقامات بلندپایه ایرانی در این مراسم حضور نداشتند.
مایکل اکسوردی در فاصله بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ مسئول میز ایران در وزارت خارجه بریتانیا بود. او تحصیلکرده تاریخ است و از نوجوانی با فرهنگ و تاریخ ایران آشناست.
در سال ۲۰۰۶ نخستین کتابش را درباره نادرشاه افشار و ایران در دوران نادری با عنوان «شمشیر ایران» منتشر کرد. یک سال بعد «امپراطوری ذهن: تاریخ ایران» را انتشار داد و آخرین کتابش هم درباره «ایران انقلابی»ست. اروند آبراهیمیان درباره این کتاب گفته است: «اگر بخواهید فقط یک کتاب درباره ایران بخوانید، کاری بهتر از این پیدا نخواهید کرد.»
صادق زیباکلام خطاب به محمد جواد ظریف می‌نویسد: «اکسوردی به اندازه کافی با ایران آشنایی دارد که بتواند درک کند چگونه می‌شود که یک ارگان به ایشان می‌گویند می‌توانید به ایران بیایید و همزمان جریانات دیگری که نگران از استقرار سفیر انگلستان در سفارتخانه آن کشور در خیابان فردوسی هستند، تلاش می‌کنند تا بانگ “مرگ بر انگلیس”شان را بلندتر سر دهند و همچون دایی جان ناپلئون کلاً در هیبت هر چهره فرهنگی و آکادمیک غربی بالاخص انگلوساکسون یک جاسوس یقیناً بالقوه و یحتمل بالفعل می‌بینند، مانع از ورودشان به ایران شوند.»
خبرگزاری فارس در سال ۱۳۹۳ به مناسبت انتشار نامه رهبری جمهوری اسلامی به جوانان اروپا و آمریکا گفت‌و‌گویی با مایکل اکسوردی انجام داده بود. این ایرانشناس اظهار امیدواری کرده بود که پس از حصول توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها، درک مناسب‌تری از ایران در جریان‌ها و گروه‌های سیاسی در بریتانیا شکل بگیرد.
اکسوردی در این گفت و گو درباره نامه خامنه‌ای به جوانان اروپا و آمریکای شمالی نظری نداده بود و فقط به گفتن این نکته بسنده کرده بود که اسلام‌هراسی در اروپا در حال رشد است. او همچنین گفته بود که بریتانیا می‌تواند از تأثیرگذاری عربستان سعودی بر رویدادهای خاورمیانه بکاهد.
مایکل اکسوردی مقالات متعددی در مجلات تخصصی و رسانه‌های عمومی از جمله گاردین درباره ایران منتشر کرده است. او با بی بی سی هم همکاری می‌کند.