این نوشته راهنمایی است برای والدینی که نمیخواهند نوجوانشان را در شبکههای اجتماعی شرمسار کنند یا باعث شوند آنها شبیه احمقها به نظر برسند.
مساله «بحث»
هر نوجوان قبل از اینکه اجازه دسترسی به اینترنت را داشته باشد باید تحمل «بحث» را داشته باشد. این یعنی مجموعهای از هشدارها و تذکرات را از قبل به نوجوان بدهید. مثلا یک نوجوان باید بداند که کسی که نمیشناسد دوستش نیست یا چیزی را که ممکن است بعدها باعث پشیمانیاش شود، در رسانههای اجتماعی منتشر نکند.
والدین چیزهایی را که نوجوان بارها شنیده است هشدار میدهند اما در برابر چیزهای مهمی مثل خطرات پورنوگرافی و تاثیر منفی آنچه درباره بدن در اینترنت تبلیغ میشود و خطر خشونتهای اینترنتی، سکوت میکنند.
ادعای بیمورد
والدین میگویند: «موقع شام وقت بالا و پایین کردن گوشی تلفن نیست» در حالی که خودشان ایمیلها را جواب میدهند، وضعیت هوا را بررسی میکنند یا روی گوشی وضعیت نتایج فوتبال را کنترل میکنند اما بچهها باید موقع غذا سکوت کنند و آداب دان باشند. یا پیش میآید که پدر یا مادری به فرزندش بگوید «اگر کمتر وقتت را در تلگرام و اینستاگرام تلف میکردی اوضاع یادگیری زبان یا درسهایت خیلی خیلی بهتر بود.»
یک نکته جالب دیگر این است که والدین معمولا محتوا و اخبار منتشر شده در اینترنت را جعلی میدانند و دائم میخواهند در برابر هز اطلاع تازهای یادآوری کنند که «سندش کو؟ یا باور نکن!» اما در عین حال خودشان ممکن است به چیزهای بی پایه اشاره کنند مثلا «آیا میدانستی چشم شتر مرغ از مغزش بزرگتر است؟» یا «میدانی راه تشخیص فلفل دلمهای نر و ماده چیست؟» یا «میدانستی بیماریای به اسم سرطان وجود ندارد و این فقط یک نوع راه تجارت است؟»
فخر فروشی
صفحه اجتماعی مادر اینطور نشان میدهد که او مادر دو دختر دوست داشتنی است؛ آنها هر دو نوازنده، ورزشکار و تحصیلکرده هستند. و آخرین پست او در باره یک آخر هفته خوشحال و شاد در کنار خانواده است. اما مادر هیچ وقت به این واقعیت اشاره نمیکند که یکی از دخترانش بیش از یک ماه است که سازش را رها کرده و یا دیگری مدتهاست وضعیت درسیاش افتضاح است. کسی هم خبر ندارد که در تعطیلات آخر هفته شاد، جرو بحثی پیش آمده که همه باهم قهر کردهاند.
پدر و مادرها اغلب از رسانههای اجتماعی در دسترسشان برای نمایش یک خانواده غیر واقعی استفاده میکنند. آنها نتیجه درخشان امتحانات پایان سال فرزندشان را با عنوان «پسر فوقالعاده من به تو افتخار میکنم» روی صفحههای اجتماعی منتشر میکنند و آن را شایسته تقدیر میدانند در حالی که واقعیتها آمیخته با رویاپردازی و آرزومندیهاست. اما من به شما توصیه میکنم این کار را نکنید.
ربودن صفحه فیس بوک
به همین ترتیب از صفحه فیس بوک فرزندتان به عنوان یک راه برقراری ارتباط استفاده نکنید. این اشتباه است. سعی نکنید چیزی را در شبکه اجتماعی خودتان یا فرزندتان جعل کنید و یا حتی نوشتن چیزی مثل «سلام، امروز سرحال نبودی. امیدوارم بهتر شده باشی. خیلی دوستت دارم مامان»، یک اشتباه محض است. به این توجه کنید که همه دوستانش این نوشته را می بینند و این یکی از بدترین نوع احساس شرم و خجالت برای یک نوجوان است. حتی اگر این یک پیام خیلی مثبت و سرشار از محبت باشد. چه لزومی به این کار است وقتی میتوانید به او یک پیام خصوصی بدهید؟
علاوه بر این منتشر کردن تصویر خانوادگی با حضور فرزند نوجوانتان آن هم وقتی از او اجازه نگرفتهاید درست نیست. شما اوقات خوشی را با هم در پارک و مهمانی گذراندهاید. این خیلی هم عالی است. اما منتشر کردن تصویر آدمها بدون اجازه و درخواست آنها کار واقعا زنندهای است. ممکن است نوجوان به شما توضیح بدهد که چرا دلش نمیخواهد عکسش را با اعضای خانواده منتشر کنید و چرا این باعث خجالتش میشود. با این حال پدر و مادر با تعجب و ناباوری میپرسند: «اما تو همیشه سلفیهایت را منتشر میکنی.» چیزی که والدین درک نمیکنند این است که نوجوانها هر عکسی را بعد از فرآیند بیرحمانه غربالگری و با حساسیت زیاد منتشر میکنند. شما بارها شنیدهاید که او میگوید: «خدایا چقدر قیافهام در این عکس وحشتناک است.»
مورد دیگری که وجود دارد، تلاش برای برقراری رابطه با دوستان فرزند نوجوانتان در صفحههای اجتماعی است. مثل لایک کردن عکس دوستانش. در فیسبوک یا خیلی از شبکههای اجتماعی لایک کردن فقط به معنای دوست داشتن یک عکس یا نوشته نیست. این به معنای این هم هست که شما علاقهمند به خواندن و دنبال کردن آنچه این فرد انجام میدهد هستید. این میتواند برای فرزند نوجوان شما به معنای فضولی و دخالت باشد. او فردا صبح دوستش را خواهد دید و دوستش میگوید: «مادرت عکسم را لایک کرد.» و این اعصاب او را بهم خواهد ریخت. به نظر او این کار احمقانه است. هرچند که شما نفهمید چرا!
حریم توییتر
هشتگ در توییتر به شما اجازه میدهد که پستها را با کلمات اصلیاش دسته بندی کنید و این امکان را برای دیگران فراهم میکند که پست شما را پیدا کنند. زمانی که توییت را با هشتگ تعطیلات با خانواده، هوای خوب، نوشیدنی و غذای خوب منتشر میکنید، این برای فرزندتان به اندازه منتشر کردن عکسش اعصاب خردکن است. از طرفی تلاش برای فهمیدن و واکنش نشان دادن به توییتهای فرزندتان حتی اگر او شما را جز دوستانش قبول کرده باشد خیلی مطلوب فرزندتان نیست. گاهی بهتر است سکوت کنید به ویژه اگر بحث بین دوستان و هم گروهیها بالا گرفته. قبول کنید که وجود شما در بین نوجوانها کمی آزاردهنده است.
اشتباهات رایج در اینستاگرام
عنوان نویسی در اینستاگرام سخت است. بین نشان دادن علاقه و ادعا کردن مرز باریکی است. شاید باورتان نشود اما نوجوانها وقت زیادی را برای نوشتن یک خط زیر عکس صرف میکنند. شما اینطور نیستید: عکس یک گل نرگس میگذارید و درباره تولد یک شخصیت دینی مینویسید، عکس برج ایفل میگذارید و شعری از یک شاعر انگلیسی زبان، یا عکس پرچم عربستان را میگذارید و درباره رفتار با ایرانیها و مساله حج بیانیه صادر میکنید.
درک بعضی از والدین از کارکرد اینستاگرام غلط است. آنها نمیدانند که اینستاگرام صفحه مناسبی برای بحثهای ملی و سیاسی و غیره نیست.
مداخله در واتساپ
واتساپ به شما این امکان را میدهد که یک استتوس خلاصه در آن بنویسید و این برای اعضای گروه و دوستانتان زمانی که واتساپ شما را میبینند نمایان میشود. اینجا جای نوشتن نظرات عمیق و فلسفی یا نقل قولهای یک فیلم نیست. بیشتر نوجوانها ترجیح میدهند همان استتوس معمول واتساپ را نمایش بدهند و وقتی که شما مینویسید «من یه مادر معمولی نیستم» و دائم به موضوع مادری یا پدری میپردازید خیلی مطلوب فرزندتان نیست هرچند که شما دائما در تلاش برای نشان دادن علاقه و احساس باشید.
برای یک نوجوان خوشایند نیست که شما دائما به نقش مادری یا پدریتان بپردازید و از این بدتر این که شما روش استفاده از هرچیزی و کاربردش را درست متوجه نشده باشید برای فرزندتان ناراحت کننده است. اینکه شما در واتساپتان دائم به چنین چیزهایی اشاره میکنید، واقعا میتواند باعث خجالت فرزندتان بشود.
استفاده اشتباه از علم
والدین به فرزندانشان توصیه میکنند تا تلفن را از جیب دربیاورند چون باعث ناباروری میشود و یا ساعتها درباره این موضوع سخنرانی میکنند که امواج اینترنت برای مغز مضر است. آنها اصلا توجه نمیکنند این اظهارات علمی که حتی ثابت نشدهاند چقدر برای یک نوجوان اعصاب خرد کن و ناراحت کننده است.
جاسوسی
تلاش برای فهمیدن روابط و فعالیتهای نوجوان آن هم یواشکی و پنهانی یک نوع تجاوز به حریم خصوصی است. اگر میخواهید چیزی را بفهمید به راحتی بپرسید. قطعا اگر ارتباط خوبی با هم داشته باشید چیزهای زیادی از شما پنهان نمیماند. البته این مساله را هم در نظر بگیرید که بالاخره بعضی از چیزها از شما پنهان دور است و واقعا هم لزومی ندارد شما از همه چیز تا بی نهایت باخبر باشید.
پرسیدن اینکه «تمام روز را چه کردهای؟»
پدر و مادر می پرسند: «تمام روز مشغول چه بودهای؟» و تنها هدف آنها این است که بهخاطر اعتیاد و وابستگی به شبکههای اجتماعی اظهار ناامیدی کنند. اما چیزی که در فکر فرزندتان با پرسیدن این سوال میگذرد این است :«چند بار باید به این سوال جواب بدهم؟»
نمیدانم فرزندتان به غیر از پرداختن به شبکههای اجتماعی چه کار دیگری میکند. اما اگر اوضاع زندگیاش خوب است و آدم بیهودهای نیست و اعتیاد به اینترنت هم پیدا نکرده، چرا باید چنین سوالی را از او بپرسید؟ چرا نباید قبول کنید که این هم یک راه برقراری ارتباط است و نسل جدید هم خوشحال و راضی است؟
این نوشته برگرفته از این مقاله است.