قاسم هاشمینژاد یکی از نویسندگان مهم ایران در سال‌های پیش از انقلاب که با رمان «فیل در تاریکی» موفق‌ترین رمان پلیسی با یک پیش‌زمینه اجتماعی را به ادبیات معاصر ایران تقدیم کرد، در بیمارستان شریعتی در تهران درگذشت.
خبرگزاری دانشجویان ایران خبر داده است که قاسم هاشمینژاد، جمعه ۱۳ فروردین در بیمارستان شریعتی تهران در اثر عفونت ریوی درگذشت. او که به بیماری سرطان مبتلا بود، از ۲ فروردین در بیمارستان شریعتی تحت درمان قرار داشت.
قاسم هاشمینژاد، نویسنده، روزنامه‌نگار از منتقدان ادبی مهم ایران در سال‌های پیش از انقلاب بود. او در روزنامه «آیندگان» در صفحه‌ای با عنوان «عیارسنجی کتاب» نقد ادبی می‌نوشت. نقد مجموعه داستان «مثل همیشه» هوشنگ گلشیری و مقاله «حسینقلی مستعان، حرفه‌یی تنها و آزرده» و نقد چاپ دوم «آذر ماه آخر پاییز» ابراهیم گلستان که با عنوان «آن شب‌ها و شورها» منتشر شد و معرفی رمان «سووشون» نوشته سیمین دانشور از نوشته‌های به یاد ماندنی او در دومین سال انتشار رونامه آیندگان است.
مهم‌ترین دستاورد هاشمینژاد برای ادبیات معاصر ایران اما رمان «فیل در تاریکی» به عنوان یکی از اندک نمونه‌های موفق رمان پلیسی‌ست.
هاشمینژاد در این رمان که نخستین بار در سال ۱۳۵۸ منتشر شد، قالب رمان پلیسی را برای نشان دادن آشفتگی‌های اجتماعی به کار گرفت. در این اثر، شهر زمینه‌ساز رشد درنده‌خویی و فعالیت تبهکاران است.
نویسنده در این اثر قواعد رمان پلیسی را به کار گرفت، اما به جای آنکه مانند رمان‌های پلیسی متعارف به معما و کشف آن اهمیت دهد، رابطه خشونت و جامعه را آشکار کرد.
حسن عابدینی، پژوهشگر ادبیات داستانی ایرانی درباره این رمان می‌گوید:
«هاشمینژاد در “فیل در تاریکی” خشونت باندهای بین‌المللی قاچاق مواد مخدر را با احساس شاعرانه‌ای درباره زندگی درمی‌آمیزد.»
اگر در رمان پلیسی قتل و جنایتی اتفاق می‌افتد و نظم مسلط آشفته می‌شود که آنگاه کارآگاه وارد عمل شود و با رازگشایی از معمای قتل نظم را به جامعه برگرداند، به گفته حسن عابدینی در «فیل در تاریکی» نویسنده «بنیان‌های پوسیده یک دوران “رفاه و افتخار”» را نشان می‌دهد.
هاشمینژاد در این رمان موفق شده لهجه‌های اقوام ایرانی و لحن شخصیت‌ها را بازآفرینی کند.
بر اساس این رمان نعمت حقیقی فیلمی هم با بازی فرامرز قریبیان ساخت که هرگز به نمایش درنیامد.
«تک‌چهره در دو قاب، بی‌جا و بی‌نا» ( ۱۳۵۹)، «سرگذشت خیرالنساء» و دو فیلم‌نامه «راه و بی‌راه (کارگردان: سیامک شایقی ۱۳۷۱) و «عشق‌نامه ملیک مطران» از دیگر آثار اوست.
هاشمینژاد برخی از متون ادبیات کهن ایران را هم تصحیح و منتشر کرده است. «سفرنامه ناصر خسرو قبادیانی» (تهران، انتشارات زوار ۱۳۶۹) از مهم‌ترین آثار او در این زمینه است.
ترجمه او از «خواب گران» ریموند چندلر (کتاب ایران، ۱۳۸۲) نیز از آثار قابل تأمل ترجمه در ایران به شمار می‌آید.
مراسم تشییع او، یکشنبه ۱۵ فروردین مقابل خانه این نویسنده فقید در خیابان بهار در تهران برگزار می‌شود.