طرح ساماندهی بیستون به دلیل کمبود بودجه متوقف شد. ادامه این طرح به ۳۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

پیوستگی تاریخ و طبیعت ایران در محوطه بیستون. این پیوستگی به یک گسست تبدیل شده
پیوستگی تاریخ و طبیعت ایران در محوطه بیستون. این پیوستگی به یک گسست تبدیل شده

حسین راعی، مدیر پایگاه جهانی بیستون به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته است که فقط ۴۰ درصد از طرح ساماندهی بیستون اجرا شده و ادامه آن بستگی دارد به تخصیص اعتبار بیشتری.

طرح ساماندهی بیستون زیر نظر باستان‌شناسان آلمانی و با همکاری دانشگاه علم و صنعت تهران انجام می‌شود. این طرح در سال ۱۳۸۹ در دولت محمود احمدی‌نژاد آغاز شد. در آن زمان دو میلیارد تومان از محل اعتبارات استانی و یک میلیارد تومان از محل اعتبارات ملی به این طرح اختصاص داده شده بود. حسین راعی که در آن زمان هم مدیریت پایگاه بیستون را به عهده داشت وعده داده بود که این طرح تا سال ۱۳۹۱ به پایان برسد. او در مهر ۹۱ به خبرگزاری‌ها اطلاع داده بود که طرح ساماندهی بیستون به میزان ۸۰ درصد پیشرفت داشته است.

پس از سه سال، اکنون این مقام مسئول می‌گوید این طرح فقط ۴۰ درصد پیشرفت داشته و برای ادامه کار به ۳۰ میلیارد تومان بودجه نیاز است.

نورپردازی به جای اصلاحات ساختاری

محوطه بیستون از دوران ایران باستان به جای مانده و در شهرستان هرسین واقع شده است.این اثر در مهر ۱۳۸۱به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

کتیبه داریوش: نورپردازی برای جلب گردشگران
کتیبه داریوش: نورپردازی برای جلب گردشگران

نقش و کتیبه‌های بیستون، سنگ‌نگاره‌های اشکانی، مجسمه هرکول، دیواره فرهادتراش، پل خسرو که اعراب برای فتح ایران از آن عبور کرده‌اند، پل صفوی، کاروانسرای صفوی، وقف‌نامه شیخ علیخان صفوی و نیز سرآب بیستون، جوی‌ها و نهرهای منشعب از آن، امامزاده باقر، آثار گذرگاه‌های تاریخی، قلعه و تپه نادری از آثار ارزشمند تاریخی و طبیعی در محوطه بیستون است. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این محوطه این است که آثاری از دوران پارینه‌سنگی تا دوران پهلوی را می‌توان به شکل پیوسته مشاهده کرد.

در نیم قرن گذشته تسلسل تاریخی و طبیعی محوطه بیستون دچار یک دگرگونی ناهماهنگ شده است. در طرح ساماندهی بیستون پیش‌بینی شده بود که ساخت و سازها در این منطقه هدایت شود و از گسترش شهرک‌سازی و صنایع مستقر در این منطقه جلوگیری شود.

حذف ترافیک سنگین و همچنین انتخاب الگوی معماری ملهم از معماری ایرانی به گونه‌ای که با محیط تاریخ طبیعی موجود سازگار باشد، در این طرح پیش‌بینی شده بود. مؤسسه مدیریت فضاهای فرهنگی پیشنهاد داده بود که دو کارخانه قند و شیر پاستوریزه به مکان دیگری انتقال پیدا کنند، گورستان اسلامی در این منطقه به فضای سبز تبدیل شود، از توسعه کارگاه گونی‌بافی و صابون‌سازی جلوگیری شود و همچنین ظوابطی برای ساخت و سازها در این منطقه تعیین شود و تا آن زمان شهرک الزهرا هم توسعه پیدا نکند.

حسین راعی، مدیر پایگاه بیستون پیش‌بینی کرده که اجرای طرحی که قرار بود در سال ۹۱ تمام شود، به ۱۵ سال دیگر زمان نیاز دارد. به گفته این مقام مسئول در حال حاضر اولویت با نورپردازی در محوطه بیستون است. برای این‌‌کار او تقاضای دو میلیارد تومان بودجه کرده است. در همان حال همچنان فضولات کارخانه‌ها طبیعت این محوطه باستانی را آلوده می‌کند و ترافیک سنگین نیز به آثار تاریخی صدمه می‌زند.

مؤسسه مدیریت فضاهای فرهنگی پیشنهاد داده بود که کتیبه و سنگ‌نگاره داریوش هخامنشی و همچنین غار شکارچیان برای جذب گردشگران نورپردازی شود. حتی این پیشنهاد هم که در میان سایر پیشنهادهای ساختاری مؤسسه مدیریت فضاهای فرهنگی جنبه تزئینی دارد، هنوز عملی نشده است.