پنجاه و هشتمین جشنواره فیلم لندن، شب گذشته با اهدای جایزه بهترین فیلم به فیلم روسی «لویاتان» ساخته آندری زویاگینتسف، به کار خود پایان داد. در مراسم ویژه‌ای که در بنکوئتینگ هاوس وایت هال لندن برگزار شد، چهره‌های سینمایی از جمله محسن مخملباف، جان هارت، جرمی تامس، لیندا مایلز و استیون فریرز شرکت داشتند.
بهترین فیلم جشنواره
جرمی تامس رئیس هیئت داوران بخش مسابقه اصلی درباره انتخاب لویاتان به عنوان بهترین فیلم می‌گوید: «ما بیشتر فیلم‌های بخش مسابقه را تحسین می‌کنیم. فیلم‌هایی با داستان‌هایی فوق‌العاده و تصاویر تأثیرگذار. اما تنها یک فیلم بود که ما یک‌صدا روی آن توافق داشتیم و می‌خواستیم برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره باشد و آن فیلم لویاتان زویاگنیتسف بود. عظمت این فیلم و تم‌های آن همه ما را تکان داد.»
«لویاتان» درباره کشمکش مردی با سیستم فاسد روسیه است. کولیا، مکانیک اتومبیلی است که همه، از شهردار فاسد شهر گرفته تا همسر جوانش لیلیا، بهترین دوستش و پسرش در برابر او می‌ایستند، به او نارو زده، خیانت می‌کنند و یا تنهایش می‌گذارند و در نهایت او را از پا درمی‌آورند. «لویاتان»، اوج زیبایی‌شناسی بصری زویاگینتسف و شاهکاری سینمایی از یک سینماگر متفکر و صاحب سبک معاصر است.
هیئت داوران جشنواره همچنین از فیلم «دخترانگی» ساخته سلین سیاما از فرانسه که به زندگی دختر جوانی که در حاشیه فقیرنشین شهر پاریس زندگی می‌کند و دنبال هویت خود می‌گردد، ستایش کرد.
احمد عبدالله، فیلمساز مصری و سازنده فیلم میکروفون، اسکات فاونداس منتقد مجله ورایتی، لورنا تی، تهیه‌کننده مالزیایی، و جیمز مک آیوری، بازیگر انگلیسی، فیلم‌های این بخش را داوری کردند.
بهترین فیلم اول
فیلم «قبیله» (Tribe) ساخته میروسلاو اسلبوشپیتسکی نیز جایزه ساترلند برای بهترین فیلم بخش مسابقه فیلم‌های اول را به دست آورد. لوک روگ، تهیه‌کننده انگلیسی فیلم «ما باید درباره کوین حرف بزنیم» و از داوران این بخش درباره این گزینش هیئت داوران گفت: «امسال فیلم‌های جالب و متنوعی از سراسر جهان نامزد دریافت جایزه ساترلند بودند اما فیلم “قبیله” میروسلاو اسلبوشپیتسکی به خاطر استحکام و اصالتش از بقیه متمایز بود. بازیگران غیر حرفه‌ای جوان آن همه استثنایی بودند به ویژه یانا نوویکوا. اسلبوشپیتسکی، فیلم اول جسورانه و بی‌پروایی ساخت و خود را به عنوان یک فیلمساز مؤلف نشان داد.»
«قبیله»، فیلمی جسورانه، سیاه و پر از خشونت درباره جامعه‌ای است که همه ارزش‌های انسانی و اخلاقی در آن پایمال شده است. همه بازیگران فیلم ناشنوا هستند و فیلمساز چهار سال برای ساختن آن وقت صرف کرده است. فیلم بیشتر «پرتقال کوکی» کوبریک را در ذهن تداعی می‌کند. هیئت داوران بخش جایزه ساترلند همچنین از فیلم عربی ذیب (گرگ) ساخته ناجا ابو نوار ستایش کردند.
جایزه گریرسن برای بهترین فیلم مستند
جایزه جان گریرسون (از پیشگامان سینمای مستند جهان) برای بهترین فیلم مستند به فیلم آب نقره‌ای، سلف پرتره سوریه ساخته اسامه محمد و ویام سیماو بدیرکسان تعلق گرفت. امسال مستندهای بسیار خوبی نامزد دریافت این جایزه بودند از جمله مستند فردریک وایزمن، مستندساز برجسته آمریکایی درباره نشنال گالری لندن، مستند «هاکنی: تصویر یک زندگی» ساخته رندال رایت (درباره دیوید هاکنی) و مستند «زیرزمین» ساخته اولریخ سیدل و «میدان» ساخته سرگئی لوزنیتسا. اما این جایزه به خاطر صداقت، اصالت، کیفیت فنی برجسته و اهمیت فرهنگی به فیلم سوریه‌ای آب نقره‌ای، سلف پرتره سوریه ساخته اسامه محمد و ویام سیماو بدیرکسان تعلق گرفت. جایزه این بخش را سوفی فاینس سازنده فیلم «راهنمای یک منحرف به ایدئولوژی (درباره ژیژک) و داور این بخش اهدا کرد.
به گفته سوفی فاینس: «هیئت داوران عمیقاً تحت تاثیر این فیلم قرار گرفت. پرتره اسامه محمد و ویام سیماو از سوریه، هم شاعرانه و هم مصمم است. تماشای این فیلم کار سختی است چرا که واقعیت جنگ باید غیر قابل تحمل باشد. شور و شجاعت بدیراکسان برای اینکه شاهد معتبری برای رویدادهای کشورش باشد در حالی که سعی دارد وضعیت ناامیدکننده‌اش را در حمص درک کند، عمیقاً تکان‌دهنده است. تبعید اسامه در پاریس، بیانگر فاصله ما از این جنگ است اما معجزه فیلم این است که ما را درگیر می‌کند.»
روی آکرمن تهیه‌کننده و کارگردان، نیک فریزر، تهیه‌کننده و ادیتور برنامه «استوری ویل» بی‌بی سی ۴ که به پخش فیلم‌های مستند شاخص اختصاص دارد و اولی هاربوتل، پخش‌کننده فیلم و پنی وول کاک فیلمنامه‌نویس و کارگردان مستند فیلم‌های این بخش را داوری کردند.
«آب نقره‌ای، سلف پرتره سوریه»، مستندی تکان‌دهنده در قالب «فیلم-مقاله» است. اسامه محمد فیلمساز سوری تبعیدی ساکن پاریس، در این فیلم عشق خود به سینما را با رویدادهای هولناک سوریه معاصر و سرکوب مخالفان رژیم بشار اسد گره زده است. تمام فیلم به شکل نامه‌ای تصویری است که بین اسامه محمد و ویام سیماو بدیرکسان، زنی شجاع که در سوریه مستقر است و شاهد سرکوب معترضان و مردم بی‌گناه به وسیله سربازان اسد است، رد و بدل شده است.
اسامه محمد، تصاویر ویدیویی را که با دوربین‌های موبایل ده‌ها شهروند عادی از جنایات ارتش سوریه گرفته شده با تصاویر ارژینال ویام سیماو و نیز تصاویری از شکنجه زندانیان که به وسیله شکنجه‌گران ثبت شده و در یوتیوب منتشر شده، ترکیب کرده و با زبان شاعرانه‌ای آن‌ها را تفسیر می‌کند. آن‌ها این فیلم را نخستین بار در جشنواره کن نمایش دادند و همان جا بود که با هم از نزدیک دیدار کردند. «آب نقره‌ای، سلف پرتره سوریه»، نه تنها سندی ارزشمند و بیانیه‌ای محکم علیه جنایت‌های یک رژیم مستبد و ظالم است بلکه بیانگر قدرت سینما در ثبت واقعیت‌های هولناک تاریخ است.
بهترین چهره نوظهور سینمای بریتانیا
جایزه بهترین چهره نوظهور سینمای بریتانیا نیز به سمینا جابین احمد، بازیگر فیلم «منو بگیر بابا» تعلق گرفت. جایزه‌ای که هر ساله به بهترین بازیگر، فیلمنامه‌نویس، فیلمساز و تهیه‌کننده تعلق می‌گیرد. فیلمی تریلر درباره دختری پاکستانی و ساکن انگلیس که با دوست پسر انگلیسی‌اش از خانه فرار می‌کند و پدرش عده‌ای را اجیر می‌کند تا او را به خانه برگردانده و مجازاتش کند.
فینولا دویر، تهیه‌کننده بریتانیایی و رئیس هیئت داوران این بخش هنگام اهدای این جایزه گفت: «ما همگی در مورد انتخاب سمینا برای دریافت این جایزه، متفق‌القول بودیم. سمینا بدون ترس و با اعتماد به نفس بازی می‌کند. او در نقش لیلا، بازی نفس‌گیری ارائه می‌دهد. او نبض و ضربان فیلم است.»
«منو بگیر بابا»، فیلمی تراژیک از وضعیت اقلیت‌های مسلمان و تعصب‌ها و باورهای سنتی آن‌ها و زنان و دخترانی است که قربانی این تعصب‌های کور مذهبی می‌شوند. فیلم به رغم موضوع تازه و پر اهمیت‌اش، پرداخت خوبی ندارد و آشفته است. استفاده فیلمساز از چشم‌اندازهای طبیعی مرکزی بریتانیا و فیلمبرداری صحنه‌های شب با نور کم، از امتیازات فیلم است. مونیکا علی نویسنده مشهور پاکستانی، جیمز کوردون بازیگر، دکستر فلچر نویسنده و بازیگر از داوران دیگر این بخش بودند.
تقدیر از استیون فریرز
جایزه فلوشیپ مؤسسه فیلم بریتانیا نیز به استیون فریزر، کارگردان برجسته انگلیسی تعلق گرفت. استیون فریزر، یکی از مهم‌ترین سینماگران امروز بریتانیاست که فیلم‌های او از درام‌های تاریخی تا رئالیسم اجتماعی را دربر می‌گیرد. ضربه، آفتابه دزد‌ها، رختشویخانه زیبای من، روابط خطرناک و ملکه از جمله فیلم‌های مطرح اوست. استیون فریرز در مورد دریافت این مقام افتخاری گفته است: «من بیشتر زندگی‌ام در سینما‌ها گذشته است و بخش مهمی از آن در بی‌اف آی بوده است و از اینکه این فلوشیپ از طرف بی‌اف آی به من داده می‌شود واقعا هیجان زده‌ام.»
سر دیوید هیر در مورد اهدای این جایزه به استیون فریرز گفت: «من نمی‌توانم به کسی دیگر از استیون فریزر فکر کنم که در تمام زندگی‌اش، مشارکت پیوسته و عمیقی در صنعت فیلم بریتانیا داشته است.»
پنجاه و هشتمین جشنواره فیلم لندن امروز ۱۹ اکتبر با نمایش فیلم «خشم» ساخته دیوید ایر به پایان می‌رسد. در این فیلم که اثری حماسی مربوط به ماه‌های آخر جنگ جهانی دوم است، برد پیت و شیا لبوف بازی می‌کنند.