باستانشناسان در «شهر سوخته» قبر مرد جوانی را کشف کرده‌اند. این قبر به شماره ۲۸۱۰ به جوانی تعلق دارد که سر او را از بدنش جدا کرده‌اند و آلت قتل را هم زیر پای او نهاده‌اند. باستانشناسان احتمال می‌دهند که این مرد جوان اعدام شده است.
باستانشناسان سن مرد جوان اعدامی را بین ۲۵ تا ۳۰ سال تخمین زده‌اند. با وجود آنکه هنوز از قتل این مرد کاملاً رمزگشایی نشده است، اما احتمال می‌رود که از نخستین نمونه‌های اعدام در فلات ایران باشد.
«شهر سوخته» بقایای دولت‌شهری باستانی در ایران است و در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه جاده زابل-زاهدان در شرق ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. از «شهر سوخته» با پیشینه بیش از پنج هزار سال به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای جهان قدیم یاد می‌شود.
خشونت در «شهر سوخته»
منصور سجادی که سرپرستی هیأت باستانشناسان ایرانی در «شهر سوخته» را به عهده دارد، به خبرگزاری میراث فرهنگی گفته است که تاکنون در «شهر سوخته» ۱۲۰۰ قبر کاوش شده است. از این میان فقط دو قبر مشکوک به نظر می‌رسد و از اعمال خشونت نشان دارد: یکی قبر جوان اعدامی و دیگری گور شماره ۱۰۰۳ که به شکل دایره ساخته شده و در میان آن اسکلت یک مرد ۴۵ ساله همراه با ۱۲ جمجمه انسان و جمجمه یک سگ قرار دارد. احتمال می‌رود که این قبر یک قبر گروهی بوده است. کسانی که همراه با مرد میانسال در این قبر دایره‌شکل دفن شده‌اند بین ۱۰ تا ۳۰ سال داشته‌اند. باستانشناسان احتمال می‌دهند که این اشخاص در مراسمی قربانی شده‌اند و سپس به این ترتیب به خاک سپرده شده‌اند.
در شهر سوخته تاکنون حتی یک ابزار جنگی به دست نیامده است. باستانشناسان تصور می‌کنند که در این شهر باستانی از تعرض و جنگ و میل به کشورگشایی نشانی در دست نیست. به همین دلیل وجود یک گور جمعی از قربانیان و گور یک اعدامی پرسش‌هایی را به وجود آورده که هنوز پاسخی برای آن‌ها یافت نشده است.
۲۷ تا ۳۳ هزار گور
شهر سوخته که اکنون فقط بخش‌هایی از آن مورد کاوش قرار گرفته به سه ناحیه مجزا تقسیم می‌شود: بخش مسکونی، بخش صنعتی و گورستان. گورستان با وسعتی در حدود ۲۰ تا ۲۵ هکتار در جنوب غربی شهرسوخته واقع شده و تخمین زده می‌شود که بین ۲۷ تا ۳۳ هزار گور در آن موجود باشد.
این محوطه یکی از بزرگترین گورستان‌های عصر برنز در کل منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود. اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که آیین‌ها و شیوه‌های تدفین مردم این شهر در طول دوره‌های مختلف سکونت تغییرات فراوانی کرده است. گواه این امر وجود گورهای جمعی، خانوادگی و منفرد و همچنین اشیای گوناگون نهاده شده در داخل مقابر است.
در سی و هشتمین نشست کمیته میراث جهانی در شهر دوحه در قطر «شهر سوخته» در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
گزارش ناقص و مشکوک است. به صرف پیدا شدن اسکلکت با سر جدا و چاقو نشانه اعدام نیست! مگر یک متن و نوشته هم مشخصا گفته باشد این یک اعدام است! و احتمالات زیادتری نیز هست:
1- قتل غیر سیستماتیک مثل انتقام گیری شخصی
2- قربانی مذهبی
اعدام بریدن سر نمیگویند، مثلا دار زدن، تیرباران، گردن زدن که در همگی عنصر سرعت در اجرای قتل و کشتن است. سربریدن نوعی انتقام گیری وحشیانه است که مشخصا اسیران و بی دفاعات قربانی میشوند. کسی که سرش با چاقو می برند قاعدتا بایست اسیر باشد و معمولا چند نفر دخیل هستند در این جنایت.
ولی بدهی است کشتن از جمله اعدام ممکنست به پیش از دوران تاریخ هم سابقه اش برسد. قتل عمد که اعدام نوعی از آن میتوان بشمار اید، نشان از ضعف مدنیت و تمایل به توحش است و طبیعی است هر چه به زمان دورتر برسیم خشونت محض یعنی قتل بیشتر بایست باشد مگر تز مارکسیست را بپذیریم که از وجود دوران بهشتی کمون اولیه میگوید!
ساغشکی / 25 July 2014
در تکمیل مطالب و برای جلوگیری از سوءتفاهم:
با توجه شمار بالای اسکلتها و گورهای پیدا شده در تمدن ایرانی شهر سوخته این واقعیت بیشتر معلوم میکند خشونت در دوره این تمدن بسیار پایین بوده است!
این پایین بودن عناصر خشونت دلایلی متعدد میتواند داشته باشد از جمله وجود فرهنگ همزیستی انسان دوستانه. ولی دلیل مهمتر این باشد وفور نعمت و آبادانی و نظم اجتماعی و سیستم عادلانه قضایی-حکومتی میتواند دلیل این مدعا باشد که این تمدن در دوره هایی با کمترین خشونت همراه بوده است.
کشف نخستین و کهنترین انیمیشن جهان و به همراه کتبیه ها در موازات و امتداد ارته در جنوب شرق و جنوب ایران است نشان میدهد به قدری آسایش و ارامش و امنیت و همزیستی مسالمت آمیز برقرار بوده که زمینه خلق آثار هنری و اندیشگی سطح بلا و پیشرفته چون انیمشین را فراهم کرده است!
این قدر ارزش جان آدمی محرتم بوده که چشم پزشکی برای چشم مصنوعی و جراحی ایجاد شده است!
اینها نشانه وجود یک تمدن بسیار سطح بالا را نشان میدهد که حتا امروزه ما آرزوی چنین تمدنی میکنیم که برای جان آدمی ارزش قائل باشند و نه اینکه انسانها را برای بیان عقیده و یا انتقاد بکُشند و به بند بکِشند!
توجه کنید این داستان تمدن انسان دوستانه مربوط به بیش از پنج هزار سال پیش است!!
ما انسانهای امروزی بایست با وجود چنین تمدنهایی از خودمان شرم کنید و بخود بیاییم که شاهد وقوع کشتارها و جنگهای ویرانگر در قرن بیست و یکم هستیم!
ساغشکی / 25 July 2014